ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΑΝΑΣ - ΕΧΕΙ ΕΚΦΥΛΙΣΤΕΙ Η ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ, ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΦΩΝΙΑ

 

 ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟΦΩΝΟ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ

Ένας ηθοποιός με μεγάλη εμ̂πειρία και αξιόλογη παρουσία, κυρίως στο χώρο του Θεάτρου και του Ραδιיοφώνου (δηλαδή σε δύο πολύ απαιτητικά είδη τα οποία προϋποθέτουν πολλή και συστηματική άσκηση στο λόγο και τη φωνή), επισημαίνει τα κακώς κείμενα, τόσο στον τρόπο διδασκαλίας της Ορθοφωνίας στις Δραματικές Σχολές, όσο και σε αυτόν της παρουσίασης των τραγωδιών στους χώρους των Αρχαίων Θεάτρων -πολλώ δε μάλλον σε αυτόν της Επιδαύρου- θέτον̂τας τα πράγματα στη σωστή τους διיάσταση.

Απόσπασμα από τη συνέν̂τευξη που παραχώρησε ο Κώστας Καστανάς στο συν̂τάκτη της εφημερίδας «Πελοπόννησος», Παναγιώτη Ρηγόπουλο.

Πηγή: https://pelop.gr/o-kostas-kastanas-stin-p-echei-ekfylistei-i-epidavros/

«Ομολογώ ότι έχω πάψει να πηγαίνω στο θέατρο, γιατί έχω φοβηθεί· από τις παραστάσεις που μαθαίνω ότι προκύπτουν και από τη μεγάλη κινητικότητα που υπάρχει.

Έχω την εν̂τύπωση ότι από τα πολλά που υπάρχουν, πολύ ελάχιστα είναι τα καλά· και δεν προλαβαίνω να μάθω ποια είναι αυτά.

Συνεχίζον̂ται οι αυθαιρεσίες και οι υπερβάσεις, γιατί δυστυχώς υπάρχουν μερικοί σκηνοθέτες που νομίζουν ότι είναι καλύτεροι από το Σοφοκλή, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη.

Κάνουν τα δικά τους και εμένα αυτό με ενοχλεί, γιατί τους κλασικούς συγ̂γραφείς τούς έχω υπηρετήσει με μεγάλη αυταπάρνηση, όν̂τας στην καλή εποχή του Εθνικού Θεάτρου· με το Μινωτή, την Παξινού, τη Συνοδινού, τον Καλλέργη, τον Κωτσόπουλο και πολλούς άλλους, που εκτιμούσα ιδιיαίτερα.

Βλέπω ότι αυτή η παράδοση έχει πάψει να υπάρχει. Βγαίνουν μερικοί μεν, αλλά υπάρχει και ένα έλλειμμα.

Ίσως φταίει ότι οι Σχολές Υποκριτικής δεν έχουν τα στελέχη που θα έπρεπε να έχουν.

Και βέβαια έχει εκφυλιστεί η Επίδαυρος και πιστεύω ότι αν μπορούσε να υπάρξει μια αγρανάπαυση, καλό θα ήταν.

Να βάλουν μερικά λυρικά θέατρα να παίξουν και να ανεβάζουν λιγότερη τραγωδία, γιατί δυστυχώς αποδεικνύεται ότι ανοίγουν την Επίδαυρο για πράγματα που δεν ανήκουν εκεί.

Είναι πολύ σοβαρό το θέμα της μελωδικότητας και της ορθοφωνίας της Ελληνικής Γλώσσας στο Θέατρο. Νομίζω ότι δεν την υπηρετούν όσο θα έπρεπε και την παραμελούν, την Ελληνική Γλώσσα. Γιατί είναι ένα καλό κεφάλαιο, επίσης πολύ δύσκολο.

Λίγοι είναι οι εκλεκτοί δάσκαλοι στις ιδιיωτικές ή τις κρατικές Σχολές Υποκριτικής που ξέρουν να διδάξουν Ορθοφωνία.

Την Ορθοφωνία δεν πρέπει να την εγ̂καταλείπει ποτέ ο ηθοποιός. Θα πρέπει πάν̂τοτε να κάνει ασκήσεις, ώστε να μη βρεθεί στη δυσάρεστη έκπληξη που βρέθηκα εγώ στην Επίδαυρο, πρόσφατα· όταν είδα τα δεκάδες μικρόφωνα.

Και ρώτησα: Tι είναι αυτά;

Μου είπαν: Είναι για τους ηθοποιούς. Δεν ακούγον̂ται!

-Γιατί δεν ακούγον̂ται;

-Γιατί δεν τους έχει πει ποτέ κανείς τίποτα και δεν έχουν ασχοληθεί με τα μεγάλα θέατρα, τα οποία θέλουν μια ιδιיαίτερη αγωγή του λόγου.

Αλλιώς θα παίξεις ένα έργο στον κλειστό χώρο, αλλιώς στον ανοιχτό. Θέλει πρόβες και θέλει άσκηση ειδική!

Εμείς παλιά με το Εθνικό, για να παίξουμε στην Επίδαυρο, μέναμε ακόμα και ένα μήνα εκεί για να εγ̂κλιματιστούμε.

Το θεωρώ απαράδεκτο να υπάρχουν μικρόφωνα στην Επίδαυρο!

Αυτά τα θέατρα ήταν φτιαγμένα από καταπληκτικούς αρχιτέκτονες, ειδικά για την ανθρώπινη φωνή. Ώστε να μιλάει ένας υποκριτής και να ακούγεται σε όλο το κοίλον· μέχρι επάνω, στο τελευταίο διיάζωμα.

Δεν ξέρω τι συμβαίνει αλλά το κοινό, αν̂τί να εκπαιδεύεται, πηγαίνει προς τα πίσω!

Δε φταίει το κοινό. Φταίνε οι άνθρωποι του θεάματος, οι οποίοι προσπαθούν να το προσελκύσουν με τρόπους, ίσως, φθηνούς.

Πάν̂τοτε το Θέατρο λειτουργούσε με τηλεοπτικούς όρους. Δυστυχώς, αυτός που θέλει να κάνει το θεατρικό παραγωγό και θέλει να βγάλει χρήματα, προτιμάει να βάλει ανθρώπους τηλεοπτικούς.

Έτσι όμως το Θέατρο φθίνει και παύει να επιτελεί το σωστό του έργο· που δεν είναι να κόβει μόνο εισιτήρια, αλλά να παρουσιיάζει στη σωστή θέση τούς σωστούς ανθρώπους, τους σωστούς ρόλους.

Μελετημένους και σοβαρούς στη δουλειά τους, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, και απόλυτα προσαρμοσμένους στην κατεύθυνση του Θεάτρου.

Δεν μπορώ να κάνω μία θεατρική δουλειά, όπως κάνουν πολλοί άξιοι, νέοι συνάδελφοι· με ένα μήνα προετοιμασία, ή έστω δύο. Εγώ θέλω τουλάχιστον έξι μήνες για να προετοιμαστώ σωστά.

Στις εκφωνήσεις είχα καθίσει και είχα μελετήσει. Δεν είμαι μοναδικός σε αυτό, αλλά όταν ακούω: Μπράβο! Έχεις ωραία φωνή, διיαφωνώ.

Δεν είναι αυτό το θέμα. Είναι ότι για να ηχογραφήσω ένα κείμενο, κάθομαι και το μελετάω πάρα πολύ! Δεν έχω κάνει ποτέ μου βιαστικά πράγματα.

Παρατηρώ ότι έχει γεμίσει ο κόσμος με αναγνώσεις, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ ακατάλληλοι, ως επί το πλείστον, αυτοί που διαβάζουν· απ’ ό,τι έχω ακούσει.

Δεν εννοώ ότι εγώ είμαι ο καλύτερος, αλλά ότι για να κάνεις κάτι χρειάζεται μελέτη. Αν κάνεις κάτι με μελέτη, είναι καλώς καμωμένο.

Για να διיατηρήσεις την αίγλη, θα πρέπει να έχεις την αίγλη!

Την αίγλη που υπήρχε παλιά στο Εθνικό, που μάλιστα την κατηγορούσαν, ήταν γιατί είχε το δικό του θίασο. Πράγμα που δεν τολμούν να το κάνουν τώρα.

Είχε ένα θίασο μετρημένο, στον οποίο ήμουν κι εγώ μέλος. Όλοι οι ηθοποιοί, ένας κι ένας!

Τώρα δυστυχώς έχει ανοίξει το Εθνικό Θέατρο, επειδή υπήρχε η ανεργία, και προσλαμβάνουν όποιον θέλουν για να συμ̂πληρώσουν τις διיανομές.

Λένε ότι πρέπει να ανοίξει· να πάρετε κόσμο!...

Μα δεν παίρνεις έτσι τον κόσμο. Παίρνεις αυτόν που χρειάζεται. Ειδικά στο Εθνικό Θέατρο μιας χώρας!».

-Κύριε Καστανά, σας ευχαριστώ θερμά για αυτή σας τη δημόσια τοποθέτηση! Κατά κάποιον τρόπο, αποτελεί δικαίωση και για τη δική μου Τέχνη και Επιστήμη που υπηρετώ.

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

 Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

              י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

                  

Άρης Βαφιάς, MA RCSSD

Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Οι θέσεις μου, στη διημερίδα της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αγωγής του Προφορικού Λόγου και της Φωνής

Η Εισήγησή μου για τη χρήση του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς (ΤΣΑΠ)

H Σύνοψη του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας

Ο ΚΟΝΣΤΑΝ'ΤΙΝ ΣΕΡΓΚΕΓΕΒΙΤΣ ΣΤΑΝΙΣ'ΛΑΦΣΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

KONSTANTIN STANISLAVSKI

Απόσπασμα από το βιβλίο:

ΠΛΑΘΟN̖TΑΣ ΕΝΑ ΡΟΛΟ (Εκδόσεις: Γκόνη - Μτφρ.: Άγ̂γελος Νίκας)

«Η λέξη, που από την αρχή της τη ζάρωσαν σα φυσαρμόνικα, µου φαίνεται σαν πρόσωπο µε σπασμένη, πατικωµένη μύτη.

Μια λέξη, που της έφαγαν το τέλος της, µου φαίνεται σαν άνθρωπος χωρίς πόδι. 

Την παράλειψη γραμμάτων ή συλλαβών την αισθάνομαι τώρα τόσο έν̂τονα σα μειονέκτημα, όσο ένα λειψό µάτι ή δόν̂τι· ή ένα παραμορφωμένο αφτί ή ἀλλο µέρος του σώματος.

Όταν κάποιος, απὀ τη συνηθισμένη του βαρεµάρα ή ανεµελιά, ανακατεύει όλες µαζί τις λέξεις σε µια άµορφη μάζα, σκέφτομαι άθελά µου µια μύγα πεσμένη σ’ ένα κιούπι μέλι, ή το φθινοπωρινό καιρό, όταν απὀ τη λάσπη, την ομίχλη και το χιονόνερο δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τίποτα.

Ο λόγος χωρίς ρυθµό, όταν η φράση ξεκινάει αργά, αφηνιיάζει στη µέση του δρόμου και µετά, πάλι απότομα, γλιστράει κάπου και χάνεται, µου θυμίζει το περπάτημα του μεθυσµένου και το λαχανιασµένο παραμιλητό κάποιου που πάσχει από χορεία* (είδος νευροπάθειας).

Θα σας έτυχε, βέβαια, κάποτε να διαβάσετε βιβλία ή εφημερίδες κακοτυπωµένες· µε λειψά γράμματα και µε διיάφορα τυπογραφικά λάθη.

Δεν είναι αληθινό μαρτύριο να κάθεσαι να κάνεις υποθέσεις και να λύνεις τα αινίγματα που σου βάζει ένα τέτοιο κείµενο;

Όμως, όσο κι αν δυσκολευτείς να τα βγάλεις πέρα μ’ ένα κακοτυπωµένο βιβλίο ή μ’ έναν κακό γραφικό χαρακτήρα, στο τέλος θα τα καταφέρεις, αν βάλεις τα δυνατά σου, να καταλάβεις κάπως το νόημα· το κρυμμένο πίσω απ᾿ τις λέξεις.

Το έν̂τυπο ή το γραπτό, βρίσκεται εκεί· μπροστά σου.

Έχεις όλο τον καιρό να το διαβάσεις ξανά και ξανά, ώσπου να ξεδιαλύνεις τα σκοτεινά σηµεία του.

Μα τι μπορείς να κάνεις στο θέατρο, όταν οι ηθοποιοί µε την προφορά τους σου προσφέρουν ένα κείµενο, όμοιο µε κακοτυπωµένο βιβλίο;

Όταν τρώνε ολόκληρα γράμματα, λέξεις, φράσεις, που συχνά έχουν πρωταρχική σπουδαιότητα για τη βασική δοµή του έργου;

Ό,τι ειπώθηκε, πάει· πέταξε.

Δεν ξαναγυρίζει.

Το έργο προχωρεί γοργά στη λύση του, χωρίς να σου αφήσει καν τον καιρό να σταθείς και να στριφογυρίσεις στο νου σου ό,τι δεν κατάλαβες».

*Κινητική διיαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από ακούσιες, απρόβλεπτες, μικρής διיάρκειας, ταχείες και ακανόνιστες κινήσεις.

    Επειδή εύκολα λησμονούμε τη σημαν̂τικότητα της Ορθοφωνίας στο Θέατρο, αλλά και στην καθημερινή μας επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους.

Η έκδοση του 1961
σε μτφρ. Elizabeth Reynolds Hapgood

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

 Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

              י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

                  

Άρης Βαφιάς, MA RCSSD

Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Η Εισήγησή μου για τη χρήση του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς (ΤΣΑΠ)

H Σύνοψη του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας

ΤΕΜ̖ΠΗ 28-02-2023: ΑΝΕΙΠΩΤΟΣ ΘΡΗΝΟΣ - ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!

Στη μνήμη των αδικοχαμένων συνανθρώπων μας, στην πλειοψηφία τους στο λυκαυγές της ζωής τους και με ανεκπλήρωτα όνειρα, οι οποίοι είχαν φρικτό και αδόκητο τέλος, λόγω της χρόνιας εγ̂κληματικής αμέλειας από μέρους της Πολιτείας

ΜΟΙΡΟΛΟΪ (1982)

Συνθέτης: Zulfi Livaneli

Στιχουργός: Λευτέρης Παπαδόπουλος

Ερμηνεύτρια: Μαρία Φαραν̂τούρη

Μες στο κοιμητήρι

αχ, μικρή βροχή

κάνε να μη σβήσει

τούτο το κερί

Κι ούτε ένα λουλούδι

να μη μαραθεί

δεν τον [→ δεν̂τον] σκοτώσαν

έχει κοιμηθεί

Κι εσύ, αγέρα,

πάψε πια να κλαις

δεν έχει φύγει

ψέματα μου λες

Μην κοιτάς [→ μηγ̂κοιτάς] το στήθος

που ’χει ματωθεί

δεν τον [→ δεν̂τον] σκοτώσαν

έχει κοιμηθεί

Ζεστό σαν το [→ σαν̂το] ψωμί

καθάριο σαν νερό

ένα παλληκάρι

είκοσι χρονών

Ούτε που τ’ αφήσαν

ν’ απολογηθεί

δεν τον [→ δεν̂τον] σκοτώσαν

έχει κοιμηθεί

Μαύρο κοιμητήρι

πώς και να γενείς

κάμ̂πος της ελπίδας

και της προσμονής

Ο αρχάγ̂γελός μου

έχει πια χαθεί

μου τον σκοτώσαν

δε θα ξαναρθεί (δις)

ΕΦΥΓΕΣ ΝΩΡΙΣ (1986) 

Συνθέτης: Σταμάτης Σπανουδάκης

Στιχουργός: Αν̂τώνης Ανδρικάκης

Ερμηνεύτρια: Ελευθερία Αρβανιτάκη

Έφυγες νωρίς

ούτε που πρόλαβα ν’ αρχίσω

Έφυγες νωρίς

μα είχα κι άλλα να σου πω

λόγια μυστικά

την άλλη όψη σου ν’ αγ̂γίξω

λόγια μαγικά

από έναν κόσμο [→ έναγ̂κόz̥μο] μου κρυφό

Έφυγες νωρίς

κομματιασμένες υποσχέσεις

Έφυγες νωρίς

χειρονομίες βιαστικές

Έκλεισες σιγά

την πόρτα [→ τημ̂πόρτα] μήπως με πονέσεις

Βρήκες, τελικά,

δυο τρεις κουβέν̂τες τυπικές

Ποιος φωνάζει

ποιος πληγώνει τη σιיωπή

τι να θέλει να μου πει; (δις)

Έφυγες νωρίς

και όλα μείνανε στη μέση

Ό,τι και να πω

ακροβασία στο κενό

Τόση μοναξιά

σε ποιο αστείο να χωρέσει

τίποτα δε ζω

που να μη φαίνεται φθηνό

Ποιος φωνάζει

ποιος πληγώνει τη σιיωπή

τι να θέλει να μου πει; (δις)

ΓΙΑ ΠΟΥ ΤΟ ‘ΒΑΛΕΣ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ (1999)

Συνθέτης: Ορφέας Περίδης

Στιχουργός: Νατάσα Μεσσήνη

Ερμηνευτής: Ορφέας Περίδης

Για πού το ‘βαλες, καρδιά μου,

μ’ ανοιχτά πανιά

για ποια πέλαγα ουράνια*

άστρα μαγικά;

Για πού το ‘βαλες, καρδιά μου,

μ’ ανοιχτά πανιά;

Για ποια μακρινή πατρίδα

έρμη ξενιτιά;

Θάλασσα, ουρανός μ’ αστέρια,

πουθενά στεριά

Για πού το ‘βαλες, καρδιά μου,

μ’ ανοιχτά πανιά;

Ποια αγάπη, ποιο λιμάνι,

ποια παρηγοριά;

Θα ‘χεις αγ̂καλιά το κύμα

χάδι το νοτιά.

Για πού το ‘βαλες, καρδιά μου,

μ’ ανοιχτά πανιά;

*ουράνια αν̂τί του ορθού ουράνιיα, δηλαδή με συνίζηση της διφθόγ̂γου, ώστε να σχηματίζεται ρίμα.

ΟΝΕΙΡΟ ΗΤΑΝΕ (1999)

Συνθέτης-Στιχουργός: Αλκίνοος Ιωαννίδης

Ερμηνευτής: Αλκίνοος Ιωαννίδης

Ο ουρανός ανάβει τα φώτα

τίποτα πια δε θα ’ναι όπως πρώτα

Ξημέρωσε πάλι

Ξυπνάω στο φως, τα μάτια ανοίγω

Για λίγο νεκρός, χαμένος για λίγο

Ξημέρωσε πάλι

Κι έχεις χαθεί, μαζί με τον ύπνο

μαζί με του ονείρου, τον πολύχρωμο [→ τομ̂πολύχρωμο] κύκνο

Μην ξημερώνεις [→ μηγ̂κz̥ημερώνεις], ουρανέ

Άδεια η ψυχή μου, το δωμάτιο άδειο

κι από το όνειρό μου ακούω καθάριο

το λυγμό της να λέει:

«Όνειρο ήτανε, όνειρο ήτανε»

Θα ξαναρθείς, μόλις νυχτώσει

και τ’ όνειρο, πάλι, την αλήθεια θα σώσει

Θα ’μαι κον̂τά σου

Μόνο εκεί, σε βλέπω καλή μου

Εκεί ζυγώνεις κι ακουμ̂πάς την ψυχή [→ τημ̂πz̥υχή] μου

με τα φτερά σου

Μα το πρωί χάνεσαι, φεύγεις

Ανοίγω τα μάτια κι αμέσως πεθαίνεις

Μην ξημερώνεις [→ μηγ̂κz̥ημερώνεις], ουρανέ

Άδεια η ψυχή μου, το δωμάτιο άδειο

κι από το όνειρό μου ακούω καθάριο

το λυγμό σου να λέει:

«Όνειρο ήτανε, όνειρο ήτανε»

Κι έχεις χαθεί, μαζί με τον ύπνο

μαζί με του ονείρου, τον πολύχρωμο [→ τομ̂πολύχρωμο] κύκνο

Μην ξημερώνεις [→ μηγ̂κz̥ημερώνεις], ουρανέ

Άδεια η ψυχή μου, το δωμάτιο άδειο

κι από το όνειρό μου ακούω καθάριο

το λυγμό σου να λέει:

«Όνειρο ήτανε, όνειρο ήτανε»

Τόσος πόνος, τέτοια συμφορά... Ειλικρινά, δεν υπάρχουν λόγια –

Τα βαθιά μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων

Φιλοτεχνήθηκε από τον Albert György και απεικονίζει τη θλίψη και το κενό
που όλοι αισθανόμαστε, μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

 Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

              י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

             o    η προφορά του άτονου [ζ].

Άρης Βαφιάς

ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ...

ΑΠΟ ΤΟ ΛΙΚΝΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΑΞΙΑ, ΣΤΗΝ ΑΣΧΗΜΙΑ

ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΟΓΟΥ

Είναι πασιφανές ότι η κρίση στις μέρες μας είναι, πρώτιστα, πολιτισμική.

Όμως, το πλέον παράδοξο και ταυτόχρονα αυτοκαταστροφικό είναι πως όλα αυτά συμβαίνουν στη χώρα στην οποία γεννήθηκε το Θέατρο και ο Πολιτισμός!

Λες και έχουμε τόσα πολλά να προβάλλουμε στη σύγχρονη Ελλάδα, οπότε αυτό περισσεύει…

Η Πολιτεία, δυστυχώς, εδώ και πάρα πολύν καιρό έπαψε να ενδιיαφέρεται για τη Γλώσσα, τις Τέχνες και τον Πολιτισμό.

Όλα απλώς γίνον̂ται για το «φαίνεσθαι».

Ό,τι συμβαίνει με τις Τέχνες, η ίδια υποκρισία λαμβάνει μέρος κάθε χρόνο, στις 9 Φεβρουαρίου, με τον Εορτασμό της Παγ̂κόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας· την οποία, όχι μόνο, ως όφειλε, δε διיαφύλαξε και δεν καλλιέργησε, αλλά παρά τις κατά καιρούς συστάσεις και επισημάνσεις, προκλητικά αγνόησε και παραμέλησε.

Φτάσαμε στο σημείο οι νέοι, σήμερα, να αρθρώνουν καλύτερα μία λέξη στα αγ̂γλικά απ’ ό,τι στα ελληνικά!

ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Σε ό,τι αφορά τον Προφορικό Λόγο, αν̂τί να μεριμνήσει για την έν̂ταξη της Ορθοφωνίας στις Παιδαγωγικές Σχολές και στα Σχολεία, αδιיαφόρησε πλήρως για τη σημαν̂τικότητά της, με συνέπεια, το 2011, να «επινοηθεί» μία νέα Σχολική Γραμματική, η οποία, όχι απλώς ακυρώνει όλες τις προηγούμενες μελέτες και τα συγ̂γράμματα σπουδαίων πνευματικών ανθρώπων, που αναφέρον̂ται στις ευ̂φωνικές συνηχήσεις και, εν γένει, στους Κανόνες Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής, αλλά επισημοποιεί το λάθος, διδάσκον̂τας πλέον στις νέες γενιές την κακοφωνία και τον ψευδισμό!

ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Το ίδιο ακριβώς έπραξε και με τις Δραματικές Σχολές, όταν, ήδη από το 2003 τις απαξίωσε, αφήνον̂τάς τες αδιיαβάθμητες, στο έλεος του Θεού.

Τις Δραματικές Σχολές, οι οποίες αποτελούν τον κύριο τροφοδότη του Θεάτρου και του Πολιτισμού μας και στις οποίες η Ορθοφωνία διיασώζεται ως μάθημα και έτσι διδάσκεται ακόμη στην Εκπαίδευση.

Την Αγωγή του Προφορικού Λόγου και της Φωνής, η παρακολούθηση της οποίας θεωρείται σημαν̂τική και υποχρεωτική, καθόλη τη διיάρκεια φοίτησης σε μία Δραματική Σχολή· (επισημαίνω ότι στη Σχολή στην οποία διδάσκω, λόγω της σπουδαιότητάς της στην εκπαίδευση του ηθοποιού, γίνον̂ται οι διπλάσιες ώρες από αυτές που ορίζει το ΥΠΠΟΑ) όταν στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, σύμφωνα με την εγ̂κύκλιο των σπουδών του, αρκεί η παρακολούθηση δύο (2) κύκλων μαθημάτων της για να γίνει κάποιος ηθοποιός (ή για να διδάξει την Υποκριτική)· και μάλιστα με δίπλωμα Ανώτατης Εκπαίδευσης, δηλαδή με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη μετέπειτα εργασιακή του σχέση, μισθοδοσία ή πρόσληψη στο Δημόσιο.

Ειρήσθω εν παρόδω, θα ήταν άκρως διיαφωτιστικό να διיευκρινιστεί πόσες ώρες διδάσκεται η Ορθοφωνία στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ, με ποια συχνότητα, σε ποιο ή σε ποια εξάμηνα/έτη σπουδών και από ποιον, γιατί στην ιστοσελίδα της Σχολής δεν αναφέρεται καν το όνομα του διδάσκον̂τος ή της διδάσκουσας το μάθημα.

Σήμερα, μετά από 60 χρόνια, συζητούμε ακόμη για το αν και πότε θα δημιουργήσουμε μία Ακαδημία Θεάτρου, όταν στη χώρα του Αισχύλου, του Ευριπίδη και του Σοφοκλή θα έπρεπε να λειτουργούν ήδη, όχι μία αλλά τρεις (3)· εκ των οποίων η πρώτη να ασχολείται αποκλειστικά με τη μελέτη και τη διδασκαλία του Αρχαίου Δράματος και των παραστάσεών του στο φυσικό του χώρο.

Να «στρατολογεί» και να προετοιμάζει ηθοποιούς ταγμένους να υπηρετήσουν αυτό κυρίως το είδος θεάτρου, με τη λειτουργία της να αποτελεί εκπαιδευτικό σημείο αναφοράς σε ολόκληρο τον κόσμο!

Σε λίγες ημέρες, εφόσον τελικά παραιτηθούν οι συνάδελφοι-καθηγητές, θα πάψει να υφίσταται η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.

Πρωτόγνωρο και συνάμα πολύ λυπηρό για τη χώρα μας, την ιστορία του Εθνικού μας Θεάτρου και τον Πολιτισμό μας!

Πόσο μάλλον, αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτό συμβαίνει σε μία χώρα με ελεύθερη και δημοκρατική διיακυβέρνηση και όχι υπό συνθήκες ανωτέρας βίας.

Είθε, έστω την ύστατη στιγμή, να πρυτανεύσει η λογική και η Πολιτεία να πράξει τα δέον̂τα για το Θέατρο, τη Γλώσσα και τον Πολιτισμό μας, πριν γίνουμε περίγελως διיεθνώς!

Υ.Γ.:

Αυτή την κρίσιμη ώρα για το Θέατρο και τον Πολιτισμό μας, για τους Σπουδαστές των Δραματικών Σχολών και το δίκαιο αγώνα τους, πού είναι οι άνθρωποι του πνεύματος; Γιατί δεν τοποθετούν̂ται επί του φλέγον̂τος ζητήματος;

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

 Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

              י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

                  

Άρης Βαφιάς, MA RCSSD

Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Η Εισήγησή μου για τη χρήση του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς (ΤΣΑΠ)

H Σύνοψη του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας