Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ-ΠΡΟΤΡΟΠΗ ΣΤΟΥΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙἈΣΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ






Διατυπώνεται η ενδιαφέρουσα απόψη περί α'ντιγλώσσας (γλώσσας των νέων, αργκό κ.λπ.) και ότι η έρρινη προφορά από το φυσικό ομιλητή της Κοινής Νεοελληνικής είναι συνηθέστερη της άρρινης (κάτι για το οποίο πολύ αμφιβάλλω· δυστυχώς στις μέρες μας μάλλον το α'ντίθετο συμβαίνει), όταν κατά τη γνώμη μου δεν αναφέρεται ο βασικότερος λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό και που δεν είναι άλλος από την άγνοια των Κανόνων Προφοράς και την απαιδεία.
Δηλ. την ανύπαρκτη ή σχεδόν ανύπαρκτη αναφορά τους στις Σχολικές Γραμματικές και την αγνωσία των περισσότερων Δασκάλων γι’ αυτούς, με συνέπεια να μην επισημαίνο'νται, ή να μη διδάσκο'νται -τουλάχιστον επαρκώς- στα Σχολεία.
Καταρχάς, η αναφορά και μόνο ''άρρινη προφορά της Κοινής Νεοελληνικής'', είναι κάτι που θα έπρεπε από καιρό να μας απασχολεί και να μας προβληματίζει βαθύτατα, όλους μας.
Πώς άρρινη και γιατί;
Εκτός αυτού, καμία πρότυπη (επίσημη) γλώσσα δεν μπορεί πραγματικά να επηρεαστεί, από κανέναν ξενισμό και καμία αργκό ή εν γένει ιδίωμα, όταν μαθαίνεται σωστά στο σπίτι και το σχολείο.
Μπορεί να επηρεαστεί μόνον όταν δε διδάσκεται, όταν ε'γκαταλειφθεί.
Ό,τι δηλαδή συμβαίνει, εδώ και πολύν καιρό, με τον προφορικό λόγο. 
Γι’ αυτό και ο περισσότερος κόσμος προφέρει σήμερα λάθος: όχι λόγω δικής του επιλογής ή αλλαγής στην προφορά κατά τη χρήση της γλώσσας στο χρόνο, αλλά γιατί αγνοεί τους Κανόνες της.
Το ότι εμείς γνωρίζουμε τους κανόνες ή θεωρούμε αυτονόητες τις ευ'φωνικές συνηχήσεις, δε σημαίνει ότι τις γνωρίζουν όλοι. Πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχουν τα γράμματα, ή δε χρησιμοποιού'νται σύμβολα (π.χ. τονικά σημάδια) στο γραπτό λόγο, που θα μπορούσαν να αποσαφηνίσουν την προφορά των έρρινων από τα άρρινα δίψηφα σύμφωνα, με συνέπεια οι περισσότεροι να νομίζουν ότι τα  γγ/γκ, μπ, ντ  είναι πά'ντα μονόφθο'γγα, δηλαδή προφέρο'νται ατόφια.
Μάλιστα προτείνω να κάνουμε μία δημοσκόπηση γι’ αυτά. Πολύ φοβάμαι ότι τα αποτελέσματα όχι απλώς θα μας διαψεύσουν, αλλά θα μας απογοητεύσουν οικτρά.
Οι τελευταίες γενιές δηλώνουν πλήρη άγνοια για τις ευ'φωνικές συνηχήσεις. Και αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά στο Σχολείο δε μαθαίνουν όπως πρέπει τη γλώσσα μας, με αποτέλεσμα να μην προφέρουν σωστά. (Μεταξύ άλλων, ακούγο'νται λέξεις που ενώ οι δίφθο'γγοι θα έπρεπε να προφέρο'νται χωριστά, συνιζάνο'νται).
Όμως η απόδοση των [μ], [ν] δεν έχει μόνον ευ'φωνικό χαρακτήρα, αλλά και ετυμολογικό-σημασιολογικό. 
Έχουμε αντιληφθεί πού οδηγείται η γλώσσα μας και ότι η παράλειψή τους επηρεάζει το ηχόχρωμα, την απόδοση, τη δομή της λέξης και κατ’ επέκταση τη σημασία της; 
Έχουμε αναλογιστεί ότι η αγνόησή τους είναι η απαρχή μιας άχροης, σκληρής και ταχύλογης εκφοράς και γι’ αυτό ενός δύσαρθρου, ενοχλητικού και ακατάληπτου λόγου;
Ή για να το εκφράσω διαφορετικά, η προφορά τους δεν έχει μόνον ευ'φωνικό αλλά και σημασιολογικό χαρακτήρα. Δηλ. συνάδει με μία δραματοποιημένη -ή αν προτιμάτε- ρητορική απόδοση (ποικίλματα - παύση - αναπνοή - ρυθμό - επιτονισμό), η οποία όχι απλώς είναι πιο εύληπτη, αφού υποστηρίζει καλύτερα το εκφερόμενο, δηλ. το σημαινόμενο, αλλά μας αποτρέπει από την ταχυλογία, το άγχος, τη νευρικότητα και τις αλλοιώσεις στην άρθρωση.
Και όπως αναφέρει ο μεγάλος μας τραγικός ποιητής: ενός ατόπου δοθέ'ντος, μύρια έπο'νται· αφού πράγματι, μαζί με τις ευ'φωνικές συνηχήσεις χάνο'νται και οι α'ντιστάσεις στο λόγο, με συνέπεια να ρέπει στο να φθίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά του.
Ε'ντέλει, τι κάνουμε γι’ αυτά;  
Γιατί δε φτάνει κάποιοι από εμάς να τα ξέρουμε και απλώς να τα επισημαίνουμε· πρέπει και να διδάσκο'νται για να εφαρμόζο'νται. Και δεν αρκεί να διδάσκο'νται μόνο στις Δραματικές Σχολές· πρέπει πρώτιστα να διδάσκο'νται στα Σχολεία και στις Παιδαγωγικές Σχολές, κάτι το οποίο δυστυχώς δε βλέπουμε ότι γίνεται.
Και όταν γνωρίζουμε κάτι, αυτό μας καθιστά αυτομάτως υπεύθυνους για τους υπόλοιπους. Διαφορετικά μιλάμε για γνώση χωρίς αξία, δηλ. χωρίς α'ντίκρισμα.
Είναι δυνατόν στη χώρα του Λυσία, του Ισοκράτη και του Δημοσθένη, του Περικλή, του Σωκράτη και του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και των Αρχαίων Τραγικών, που άνθισαν οι Επιστήμες, οι Τέχνες και τα Γράμματα, να μη διδάσκεται το μάθημα της Αγωγής του Προφορικού Λόγου και της Φωνής;
Η Ορθοφωνία και η διδασκαλία των Κανόνων Προφοράς είναι απαραίτητη σε οποιαδήποτε γλώσσα. Πόσο μάλλον σε μια γλώσσα όπως η δική μας, που και πλούσια είναι και δύσκολη και ιστορική και με τεράστια -ανά τον κόσμο- πολιτισμική συμβολή.
Αυτό είναι όμως κάτι για το οποίο θα πρέπει να μεριμνήσουμε όλοι μας· και που θα πρέπει όχι μόνο να το ζητήσουμε, αλλά να επιμείνουμε μέχρι την οριστική του πραγμάτωση.
Γιατί απαιτώ'ντας τη διδασκαλία του συ'γκεκριμένου μαθήματος,
δε διαφυλάσσουμε απλώς την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής αλλά την ίδια μας τη γλώσσα.

Αξιότιμοι Κύριοι,
Αγαπητοί Συνάδελφοι (επιτρέψτε μου το χαρακτηρισμό, με την ιδιότητά μου ως καθηγητή συναφούς ειδικότητας):

Η συμβολή σας έχει καθοριστική σημασία.
Διασώστε την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής· προστατεύστε τη Γλώσσα μας, διαφυλάξτε τον Πολιτισμό μας.

Αθήνα, 27/2/2019

Με εκτίμηση,
  Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
        Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής       
                                               

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2019

Η ΑΝΟΡΘΟΦΩΝΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΡΙΑ'ΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΚΟΦΩΝΙΑ




Έγραψε ο Τρια'νταφυλλίδης στη Γραμματική του 
για τον Προφορικό Λόγο
Διδάσκουν στα σχολεία σήμερα
για τον Προφορικό Λόγο
(Αποσπάσματα από τη Γραμματική 
της Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού)
(Αποσπάσματα από τη Γραμματική 
της Α΄, Β΄ & Γ΄ Γυμνασίου)

Τι πάει να πει: ''δεν εξετάζουμε λεπτομερώς τους φθό'γγους της
γλώσσας μας, γιατί δε θέλουμε να προκαλέσουμε σύγχυση σε μαθητές και δασκάλους με την ανάλυση φαινομένων αλλοφωνίας;'' 
Πριν το παιδί αρχίσει να διδάσκεται τους γραμματικούς κανόνες, δεν πρέπει ήδη να γνωρίζει και να συσχετίζει τους ήχους-φθό'γγους της γλώσσας του;
Είναι ήχοι οι οποίοι προφέρο'νται, οι οποίοι χρησιμοποιού'νται στη γλώσσα μας;
Σχετίζο'νται με τους κανόνες προφοράς;
Οφείλουμε να γνωρίζουμε;
Το αλλόφωνο, μαλακοϋπερωικό Ν [ŋ] έχει σχέση με τον κανόνα του τελικού -ν
Πώς διδάσκουμε τον κανόνα του χωρίς να γίνεται αναφορά σε αυτό; 
Τι γνώση είναι αυτή;
Πότε θα γίνει η σχετική αναφορά και θα μάθει το παιδί;
Όταν θα έχει ήδη δι΄αμορφωθεί η προφορά του;
Όλες οι γραμματικές κλίσεις είναι εύκολες;
Σε καμιά τους δεν υπάρχει βαθμός δυσκολίας ή κίνδυνος σύγχυσης, ενώ στη λεπτομερή ανάλυση των φθό'γγων θα υπάρξει;
Τις κλίσεις των επιθέτων ή των ρημάτων πώς τις μάθαμε;
Αν συμμεριστούμε αυτή τη λογική, τότε να μη διδάσκο'νται ούτε αυτές.
Να μη διδάσκεται τίποτα.
Γιατί δε λέμε ότι υπάρχει πλήρης άγνοια;
Οι δάσκαλοι δεν όφειλαν ήδη να γνωρίζουν;
Και πότε ε'ντέλει θα μάθουν προκειμένου να διδάξουν τα παιδιά στο σχολείο;
Για όλα υπάρχει τρόπος· τίποτε δεν είναι δύσκολο ή ανέφικτο, όταν υπάρχει θέληση και διδάσκεται σωστά.
Αλλά ακόμη και έτσι να ήταν, οφείλουμε να βρούμε τον τρόπο να τα διδάξουμε.
Γιατί η μισή γνώση δεν αποκαλείται γνώση· και γιατί η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας.
Α'ντί να διδάσκεται η Ορθοφωνία στις Παιδαγωγικές Σχολές και τα Σχολεία, να επισημαίνο'νται οι Κανόνες Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής και να γίνει κάτι προκειμένου να δι΄ευκρινιστεί η προφορά των έρρινων συμφωνικών συ'μπλεγμάτων (δηλ. των ευ'φωνικών συνηχήσεων) στο γραπτό λόγο, καταλήγουμε σε αυτήν τη γλωσσική αυθαιρεσία;
Α'ντί να δι΄ορθώσουμε το λάθος, το διδάσκουμε και το  επισημοποιούμε;
Αυτή είναι η σύγχρονη ανάλυση και η προτεραιότητα που δίνεται στον προφορικό λόγο;
Aυτή η Φωνητική και η Φωνολογία διδάσκεται στα σχολεία;
Αυτά αναφέρει ο Τρια'νταφυλλίδης στη Γραμματική του;
Πρόκειται για δι΄αστρέβλωση των Κανόνων Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής!
Για την ''α'γκαλιά'' και το ''φε'γγάρι'', το ε'μπεδώσαμε.
Κατά τη συνεκφορά των λέξεων ''τον Πέτρο'', ε'ντέλει τι ακριβώς προφέρουμε; [τομμπέτρο] ή [τομπέτρο];
Γιατί στο παράδειγμα με ''τον Περικλή'', γίνεται αναφορά ότι τα [ν], [π] προφέρο'νται [μπ].
Αυτά τα γλωσσικά φαινόμενα διδάσκο'νται στους μαθητές των τάξεων του Γυμνασίου;
Αυτός είναι ο αναλυτικός τρόπος που εφαρμόζεται στις μεγαλύτερες τάξεις;
Γιατί ό,τι έχει σχέση με τα δίψηφα σύμφωνα και τη συνεκφορά του τελικού -ν, μολονότι αποτελεί μέρος της σπουδής και της επα'γγελματικής μου ενασχόλησης, όπως δι΄ατυπώνεται στη νέα Γραμματική του Γυμνασίου, μου είναι ιδι΄αίτερα δύσκολο να το κατανοήσω· πόσο μάλλον ο μαθητής.
Κανένα [ν] στην προκειμένη περίπτωση δεν αφομοιώνεται*.
Κάθε άλλο· τόσο λόγω της έ'ντασης, όσο και της δι΄άρκειας του ήχου του, τρέπει -χάριν ευ'φωνίας- το γειτονικό συ'γκοπτόμενο σύμφωνο σε ηχηρό και (αυτο)τρέπεται σε μαλακοϋπερωικό Ν [ŋ] (δηλ. σε άγμα), ή ενεργοποιεί το [μ] στην περίπτωση του [π].
Και κανένα [γκ/γγ], [μπ] ή [ντ] (πέραν ορισμένων περιπτώσεων), όταν βρίσκεται στο μέσον γηγενών λέξεων, στην Κοινή Νεοελληνική δεν προφέρεται ατόφια!
Αυτό έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία και όχι η κακοφωνία και ο  μπουγκουντισμός σε όλη τους την έκφραση!
Κατόπιν αυτού, ο κανόνας του τελικού -ν (τουλάχιστον όσον αφορά τα συ'γκοπτόμενα σύμφωνα) δεν έχει κανένα απολύτως νόημα.
Να γράφουμε όλοι και να λέμε: το γκρεμό, στο μπουφέ, τη ντουλάπα, το τζίτζικα  κ.ο.κ.
Ομοίως και στις σύνθετες με προθήματα τα ''εν'', ''συν'', ''πάλιν'', ''παν''.
Kαι σ΄ αυτές τελικό -ν πριν από συ'γκοπτόμενο σύμφωνο μπορούμε να έχουμε (π.χ.: έ'γκυος, συ'γκίνηση, παλι'μπαιδισμός, πα'ντελής κ.λπ.).
Εξάλλου, τα [γγ/γκ] και [ν+π], σύμφωνα με όσα μας λένε οι συ'γκεκριμένες Γραμματικές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, προφέρο'νται α'ντίστοιχα [γκ] και [μπ] (!)
Παρε'μπιπτό'ντως, οι λέξεις: ''ε'μπόριο'', ''α'ντίπαλοι'', ''ά'γγελος'' και ''α'γκάθι'', πώς προφέρο'νται;
Γιατί δε δι΄ευκρινίζεται η προφορά τους;
Εν κατακλείδι και σε ό,τι έχει σχέση με τους Κανόνες Προφοράς, παρόλο που ο Τρια'νταφυλλίδης, στη Γραμματική που συνέγραψε, αναφέρθηκε εκτενώς σε αρκετούς από αυτούς, στην Αναπροσαρμογή της Γραμματικής του ε'ντάχθηκαν τα μισά, ενώ στις δύο σημερινές Γραμματικές -πέραν των επιπλέον αδικαιολόγητων περικοπών- δυστυχώς απολύτως τίποτε το ουσι΄αστικό για την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής.
Κι αυτό, τις περισσότερες φορές, ασαφές ή εσφαλμένο· μολονότι γίνεται λόγος στη Φωνητική και στη Φωνολογία.
Κρίμα.
Κατόπιν αυτών, ας μην αναρωτιόμαστε γιατί η προφορά της, σήμερα, τείνει να γίνει άρρινη (!)

Σύνδεσμοι:

Όμως λαός που δε σέβεται τη γλώσσα του και την πολιτιστική του κληρονομιά, είναι καταδικασμένος να ζει στην αφάνεια, στην ανυποληψία και στο σκοτάδι.
Κανένας γραπτός λόγος δεν έχει αξία χωρίς τον προφορικό.
Κανένας γραπτός λόγος δεν έχει αξία, εάν πρώτιστα δεν έχει αξία ο προφορικός λόγος.
Kαι καμία γλώσσα δεν είναι πλούσια -παρά μόνον ιστορικά- ούτε έχει ουσι΄αστική αξία, όταν δεν ομιλείται σωστά. 
Όταν δε διδάσκεται, δεν καλλιεργείται και δε δι΄αφυλάσσεται.
Oι πρόγονοί μας βρήκαν λύσεις για όλα και έδωσαν ερμηνείες σε όλα.
Ο Τρια'νταφυλλίδης συνέταξε τη Γραμματική της Κοινής Νεοελληνικής πριν από ογδό'ντα σχεδόν χρόνια, δι΄ατυπώνο'ντας υποδείξεις ακόμη και για την προφορά της.
Ο τόπος αυτός έχει κατά καιρούς αναδείξει πολύ σημα'ντικούς πνευματικούς ανθρώπους.
Ο τόνος, η απόστροφος, τα δι΄αλυτικά, είναι σημεία-σύμβολα αποσαφήνισης της προφοράς και οικεία σ΄εμάς.
Γιατί δεν αξι΄οποιούμε πλήρως τη χρήση τους;
Τι το ωραίο, το σωστό ή το εύληπτο στο κατά συρροή τραχύ ηχητικό αποτέλεσμα των άρρινων δίψηφων [γγ/γκ], [μπ] και [ντ];
Μας είναι τόσο δύσκολο να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι κάποιοι πνευματικοί φορείς και να παρθεί από κοινού μία απόφαση για τη γραπτή δι΄άκριση ανάμεσα στα άρρινα και τα έρρινα δίψηφα σύμφωνα, προκειμένου να δι΄αφυλαχτούν η ορθή προφορά και η μουσικότητα της γλώσσας μας, και παράλληλα να ενημερωθεί ο κόσμος για το λόγο που συμβαίνει αυτό, ώστε το εγχείρημα να ενστερνιστεί και να στηριχτεί απ' όλους μας με θέρμη;

* Ο όρος ''αφομοιώνεται'', στη συ'γκεκριμένη περίπτωση, όταν δε δι΄ευκρινίζεται ακριβώς η φωνολογική μετατροπή που συμβαίνει, ή έστω ο βαθμός αφομοίωσης (μερική), είναι επιεικώς ατυχής, γιατί προκαλεί σύγχυση και οδηγεί σε εσφαλμένες αποδόσεις και συ'μπεράσματα.

Όπου:  '   το ευ'φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

            ΄   η εκφορά των φθό'γγων χωριστά.


Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2019

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ - ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΚΟΦΩΝΙΑ




Παραθέτω αποσπάσματα από τη ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΤΡΙΑ'ΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ (ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΟΕΣΒ - 1941), για τις ευ'φωνικές συνηχήσεις και την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας.











Μέχρις εδώ η αναπροσαρμογή της δε δι΄αφοροποιείται 
από την αρχική τοποθέτηση.


Ωστόσο, στο συλλαβισμό παύει η απαραίτητη δι΄άκριση μεταξύ της άρρινης και της έρρινης προφοράς, με συνέπεια -με την πάροδο του χρόνου- να ενισχύεται η πρώτη και να αδυνατεί η δεύτερη, δηλ. η ορθή προφορά.

Και ενώ ο προφορικός λόγος έχει πρωταρχική σημασία και ο γραπτός περιστασιακή, στην τρέχουσα έκδοση αναφέρεται ο κανόνας του τελικού -ν
 
και παραλείπεται το σημα'ντικότερο: ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό - βλ. εκτενή αναφορά:


όπως αγνοείται και η σχετική Εισήγηση του Τρια'νταφυλλίδη

που -σύμφωνα με την παραπάνω μαρτυρία- θεωρούσε δεδομένες τις ευ'φωνικές συνηχήσεις στην Κοινή Νεοελληνική και απλώς αναφερόταν στις εξαιρέσεις.

Μεταξύ άλλων, γίνεται λόγος και για άλλον κανόνα προφοράς, ο οποίος δεν περιλαμβάνεται σε καμία σχολική γραμματική

και για την προφορά του συ'μπλέγματος [μπτ], απόδοση η οποία στη νεότερη έκδοση α'ντικρούεται. 















*Στο σημείο αυτό δι΄αχωρίζουμε τη θέση μας σε ό,τι αφορά την προφορά του [ευφ], όταν ακολουθεί φωνήεν (περιπτ.: ευ'φορία, ευ'φωνία, ευ'φά'νταστος κ.λπ.), από αυτήν της Γραμματικής του Τρια'νταφυλλίδη.

Και φτάνουμε πλέον στη Σχολική Γραμματική της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού του 2011, των κ.κ. Φιλιππάκη-Warburton, Γεωργι΄αφέ'ντη, Κοτζόγλου, Λουκά, που α'ντικαθιστά τη Γραμματική Τρια'νταφυλλίδη, και στην οποία μετά λύπης μου και οργής δι΄απιστώνω πως παραβιάζεται κατάφωρα ο κανόνας των ρινικών συ'μπλεγμάτων, δηλ. των ευ'φωνικών συνηχήσεων, και τα δίψηφα σύμφωνα διδάσκο'νται να προφέρο'νται όπως γράφο'νται: ατόφια!















Συσχετίζο'ντας λοιπόν τον κανόνα του τελικού -ν με όλα τα παραπάνω, θέτω το εξής ερώτημα: 

όταν μία από τις αναφερθείσες λέξεις συνεκφωνείται με λέξη που αρχίζει από συ'γκοπτόμενο ή δίψηφο σύμφωνο, πώς προφέρουμε; 

Όπως μας λέει η νέα γραμματική ότι εκφέρο'νται η α'γκαλιά και το φε'γγάρι;

Τελείται γλωσσικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό έ'γκλημα!

Οι ήχοι που κυρίως από άγνοια ή αμέλεια παραλείπο'νται, κατέχουν θέση κανονικών φθό'γγων, όπως λ.χ. το [γ] πριν από το [ξ] ή το [χ]. 

Απλώς δεν υπάρχουν στο αλφάβητό μας τα ανάλογα γράμματα για να αποσαφηνίσουν τα έρρινα από τα άρρινα συ'μπλέγματα και να τους αποδώσουν.

π.χ. η περίπτωση των λέξεων ά'γγελος, σύμβολο και Α'ντρέας στα α'γγλικά. 

Δε γράφο'νται agel, sybol και Adrew· ούτε φυσικά προφέρο'νται έτσι. 

Ούτε εμείς λέμε σύβολο ή το ενδέκατοςεδέκατος, ώστε να μπορούμε να πούμε έντεκα

Πώς λοιπόν προφέρουμε άγγελος και Αντρέας, όταν μάλιστα πρόκειται για δάνεια της Ελληνικής;

Και τις Σύ'νταγμα ή ε'μπόριο τις προφέρουν Syntagma και emporio, μετά την α'ντιστοίχιση του ελληνικού αλφαβήτου στο λατινικό. 

Αν λόγου χάρη ήταν Σύνδαγμα - εμβόριο, Syndagma και emborio θα έγραφαν και θα έλεγαν.

Η αγνόηση ή η παράλειψη των [μ] και [ν], δεν έχει μόνο ευ'φωνικό κόστος αλλά και ετυμολογικό-σημασιολογικό

Εάν θέλουμε να κατανοήσουμε και να μάθουμε καλύτερα τη γλώσσα μας, πρέπει πάνω απ΄ όλα να μάθουμε να την προφέρουμε σωστά. 

Καμία γλώσσα δε φτώχυνε προσθέτο'ντας δύο σύμβολα (ή τρία γράμματα) στο αλφάβητό της. 

Τουνα'ντίον θα έλεγα.

Αποσαφηνίστε την προφορά της Κοινής Νεοελληνικής, πριν τελικά η γλώσσα μας καταστραφεί.


Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Η Εισήγησή μου για τη χρήση του Τονικού Συστήματος Αποσαφήνισης της Προφοράς (ΤΣΑΠ)