Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021

O ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΜΑΘΕΙ ΝΑ ΓΡΑΦΕΙ, ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΑΘΕΙ ΝΑ ΠΡΟΦΕΡΕΙ



«11 8 80;... ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ!!»

«Αφουγκράζομαι (< επακροώμαι - μετά την τροπή του άηχου [κ] στο ηχηρό φωνητικό του ζεύγος [γκ]) την ανάγ̖κη σου!...

Ψάχνεις επειγόντως (αν̖τί του ορθού επειγόν̖τως) ένα γιατρό στην περιοχή ( στημπεριοχή αν̖τί του ορθού στημ̖περιοχή) σου!

Ποιος όμως είναι συβεβλημένος (αν̖τί του ορθού συμβεβλημένος) με το Ταμείο σου;…

Το Έντεκα (αν̖τί του ορθού έν̖τεκα) Οκτώ Ογδόν̖τα ξέρει όλους τους συμβεβλημένους γιατρούς, με όλα τα Ταμεία!...

-ΕΝΤΕΚΑ  (αν̖τί του ορθού έν̖τεκα) ΟΚΤΩ ΟΓΔΟΝΤΑ… ΟΓΔΟΝΤΑ! (αν̖τί του ορθού ογδόν̖τα)».

«- Αγ̖γελικούλα!...

- Σου έφερα κουραμπιέδες (< τουρκ. kurabiye), για το καλό!...

-… Για τη φουκαριάρα τη μάνα μου, που έχει ζάχαρο και δε μπορεί (αν̖τί του ορθού δεν μπορεί δεμ̖πορεί) να τον απολαύσει.

Χρόνια σου πολλά Αγγελικούλα! (αν̖τί του ορθού Αγ̖γελικούλα)».

«-…Όπως τότε που με κουβάλησες στην πλάτη ( στημπλάτη αν̖τί του ορθού στημ̖πλάτη) ογδόν̖τα χιλιόμετρα! Ογδόν̖τα κιλά γομάρι!... Και να που σε ξαναβρήκα μετά από ογδόν̖τα χρόνια!

- Και πώς με βρήκες;

- Το Έν̖τεκα Οκτώ Ογδόντα (αν̖τί του ορθού ογδόν̖τα) σε βρήκε Λοχαγέ μου!...

-ΕΝΤΕΚΑ  (αν̖τί του ορθού έν̖τεκα) ΟΚΤΩ ΟΓΔΟΝΤΑ… ΟΓΔΟΝΤΑ! (αν̖τί του ορθού ογδόν̖τα).

-Ένα Ογδόντα (αν̖τί του ορθού ογδόν̖τα), μας ένωσε ξανά!».


Τα δίψηφα σύμφωνα γγ/γκ, μπ και ντ, όταν βρίσκον̖ται στο μέσον των γηγενών λέξεων, ως επί το πλείστον δεν αφορούν ατόφιους ήχους, όπως οι περισσότεροι εξ ημών, εσφαλμένα, θεωρούν. Χαρακτηρίζουν δύο φθόγ̖γους ([ŋg], [ɱb], [ŋd]) και όχι έναν ([g], [b], [d]).

Το να λέμε λ.χ. [φεγγάρι] ή [αγκαλιά] είναι λάθος, αφού, όπως πολύ ορθά επισημαίνει ο Τζάρτζανος στη Γραμματική του, έρρινο είναι και το [γ] πριν από άλλο μαλακοϋπερωικό σύμφωνο ([κ], [γ], [χ], [ξ]).

Με άλλα λόγια το [γ], σε αυτή την περίπτωση, είναι μία άλλη μορφή (αλλόφωνο) του [ν], αφού προσδιיορίζει το μαλακοϋπερωικό [ŋ], δηλ. το άγμα.

Επομένως πρέπει να λέμε [άŋγγελος], [φεŋγγάρι], [αŋγκάθι], [αŋγκαλιά] και όχι [άγγελος], [φεγγάρι], [αγκάθι], [αγκαλιά] κ.λπ.

Ομοίως το να λέμε [κουμπί] ή [δέντρο] είναι λάθος, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις τα [μπ], [ντ], όταν βρίσκον̖ται στο μέσον των αμιγώς ελληνικών λέξεων, είναι συνήθως μία άλλη (νεότερη ή δημώδης) μορφή των συμφωνικών συμ̖πλεγμάτων [μβ] και [νδ], αν̖τίστοιχα.

π.χ. κολύμβηση → κολύμπι, κομβίον → κουμπί, δένδρο → δέντρο, κονδύλιο  κοντύλι κ.λπ.

Επομένως πρέπει να πούμε [κολύɱμπι], [κουɱμπί], [δέŋντρο], [κοŋντύλι] κ.ο.κ. και όχι [κολύμπι], [κουμπί], [δέντρο], [κοντύλι], διיαφορετικά να πούμε και [κολύβηση], [κόβος], [δεδροκομία], [κοδύλιο], [κόδυλος], [κοδυλώματα] κ.λπ., με τις εσφαλμένες αποδόσεις να επιβεβαιώνουν ότι βάλλεται όχι απλώς η αισθητική της γλώσσας αλλά και η ετυμολογία-σημασιολογία των λέξεων.

Τέτοιες αποδόσεις είναι ισοδύναμες των: αγχίνους (= αχίνους), αγχιστεία, αγχόνη, άγχος, αμβλύνω (= αβλύνω), αμβροσία, άμβωνας, άνανδρος (= άναδρος - ανάλογο προς το εσφαλμ. [άντρας] αν̖τί του ορθού [άŋντρας]), ανδραγαθία, ανδρεία (ανάλογο προς το εσφαλμ. [Αντρέας] αν̖τί του ορθού [Αŋντρέας]), ανδριάν̖τας, ανδρισμός, ανδροπρεπής, βαμβάκι, βανδαλισμός, βόμβα, βομβητής, βόμβος, βρογχίτιδα, εγχείρημα, εγχείρηση, έγχορδος, έγχρωμος, εγχώριος, εμβαδόν, εμβαθύνω, εμβάπτιση, έμβασμα, εμβατήριο, εμβέλεια, έμβιος, έμβλημα, εμβολή, εμβόλιμος, εμβόλιο, έμβολο, εμβριθής, εμβρόν̖τητος, έμβρυο, ένδεια, ένδειξη, ενδέκατος (ανάλογο προς το εσφαλμ. [έντεκα] αν̖τί του ορθού [έŋντεκα]), ενδελεχής, ενδεχόμενο, ενδημικός, ενδιיάμεσος, ενδιיαφέρον, ένδικος, ενδογενής, ενδοκρινής, ενδομυϊκός, ενδόμυχος, ένδοξος, ενδοτικός, ενδοφλέβιος, ενδοχώρα, ένδυμα, επανδρώνω, επέμβαση, επένδυση, επιτύμβιος, ίαμβος, ίνδαλμα,  ινδιיάνος, ινδικός, καγχάζω, καμβάς, κύμβαλο (ανάλογο προς το εσφαλμ. [τσέμπαλο] αν̖τί του ορθού [τσέɱμπαλο]), λαμβάνω, λέμβος, πανδαισία, πάνδεινα, πανδημία, πανδοχείο, παρέμβαση, παρεμβολή, ρέμβη, ρόμβος (ανάλογο προς το εσφαλμ. [ρούμπος] αν̖τί του ορθού [ρούɱμπος]), σανδάλι, σκάνδαλο, σκανδάλη, σπονδή, σπόνδυλος, συγχαίρω, σύγχ(ι/υ)ση, σύγχρονος, συγχρωτισμός, συγχώνευση, συμβαδίζω, συμβάν, συμβολή, σύμβαση, συμβιβασμός, συμβίωση, συμβόλαιο, σύμβολο, συμβουλή, συμβούλιο, συνδαιτυμόνας, σύνδεση, σύνδεσμος, συνδιיάσκεψη, συνδιδασκαλία, συνδικαλισμός, συνδρομή, σύνδρομο, συνδυיασμός, σύσφιγξη (= σύσφιξη), σφενδόνη (ανάλογο προς το εσφαλμ. [σφεντόνα] αν̖τί του ορθού [σφεŋντόνα]), σφόνδυλος (ανάλογο προς το εσφαλμ. [σφοντύλι] αν̖τί του ορθού [σφοŋντύλι]), τύμβος, χόνδρος, χονδρική (ανάλογο προς τα εσφαλμ. [χοντρική, χοντρός] αν̖τί των ορθών [χοŋντρική, χοŋντρός]) κ.λπ.

Εάν αυτές οι αποδόσεις δεν είναι αν̖τίστοιχες της άρρινης προφοράς των δίψηφων συμφώνων γγ/γκ, μπ και ντμε συνέπεια τον ψευδισμό και την αλλοίωση της Προφοράς της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας, τότε ποιες είναι;

Στην Κοινή Νεοελληνική δεν υπάρχει καμία άρρινη προφορά.

Η άρρινη προφορά είναι απόρροια της παν̖τελούς ακηδίας-αγνωσίας των Κανόνων Προφοράς των Ελληνικών που μαθαίνουμε στο Σχολείο και χαρακτηρίζει όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των Ελλήνων σήμερα, δυστυχώς, να μην προφέρει σωστά τη γλώσσα μας.

Εάν στις παραπάνω λέξεις τα συμφωνικά συμ̖πλέγματα [μβ], [νδ] είχαν μετατραπεί σε [μπ] και [ντ] αν̖τίστοιχα, είναι βέβαιο ότι, λόγω της άγνοιας και της γενικότερης σύγχυσης που επικρατεί από τη μη διיάκριση των έρρινων από τα άρρινα δίψηφα σύμφωνα στο γραπτό λόγο, θα προφέρον̖ταν και αυτά ατόφια και συνεπώς εσφαλμένα. Γι αυτό η γραπτή αποσαφήνισή τους είναι πλέον επιτακτική ανάγ̖κη.


ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:

Όπου:   `   τα ευ̖φωνικά [ŋ] ή [ɱ] πριν από τα δίψηφα σύμφωνα.

             '    η προφορά των φθόγ̖γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.


Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής