ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΜΙΛΟΥΜΕ ΣΩΣΤΑ, ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΟΡΘΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
Ο περισσότερος κόσμος έχει ταυτίσει τα δίψηφα σύμφωνα γγ/γκ, μπ, ντ με τους ήχους [g], [b] και [d]. Έχει δε εξοικειωθεί σε τέτοιο βαθμό με το μονοφθογ̂γισμό τους εν̂τός των λέξεων, ώστε να μην αν̂τιλαμβάνεται τη διיαφορά σε σχέση με τα συμφωνικά συμ̂πλέγματα γ̂γ/γ̂κ, μ̂π, ν̂τ, τα οποία παριστάνουν δύο φθόγ̂γους, τους: [ν+γγ/ν+γκ], [μ+μπ] και [ν+ντ].
Για να καταλάβουμε πόσο λανθασμένα και άσχημα μιλούμε τη γλώσσα μας, παραθέτω κάποιες λέξεις στην Αγ̂γλική, τις οποίες σας καλώ να διαβάσετε, απαλείφον̂τας τα [μ] και [ν].
Θα εκφέραμε ποτέ τοιουτοτρόπως αυτές τις λέξεις; Προφανώς, όχι. Ωστόσο, εκφέρουμε τις δικές μας!
Μέσα στην κακοδαιμονία που πλήττει τη γλώσσα, λόγω της αδυναμίας του Αλφαβήτου μας να αποδώσει τις σύγ̂καιρες φωνολογικές της ανάγ̂κες, είναι ευτύχημα που τα συμφωνικά συμ̂πλέγματα [μβ] και [νδ], σε λέξεις όπως οι παρακάτω, δεν τράπηκαν σε [μπ] και [ντ]. Διיαφορετικά και αυτές θα αποδίδον̂ταν εσφαλμένα.
1. Λέξεις με [μβ(λ/ρ)]:
αμβλύνω, διθύραμβος, εκθαμβωτικός, εμβαδόν, εμβαθύνω, έμβασμα, εμβατήριο, εμβέλεια, έμβλημα, έμβιος, εμβόλιο, έμβολο, εμβριθής, εμβρόν̂τητος, έμβρυο, επέμβαση, θρίαμβος, ιαμβικός, κολυμβητής, κύμβαλο, λαμβάνω, λέμβος, μεμβράνη, όμβρια, ρεμβάζω, ρόμβος, συμβαδίζω, συμβάν, σύμβαση, συμβιβασμός, συμβίωση, συμβολή, σύμβολο, συμβούλιο, τύμβος κ.ά.
Η απόδοση κατά
τις γαμπρός/κολύμπι/κόμπος [b], αν̂τί των ορθών γαμ̂πρός/κολύμ̂πι/κόμ̂πος [μ+μπ], θα ήταν:
αμπλύνω, διθύραμπος,εκθαμπωτικός, εμπαδόν, εμπαθύνω, έμπασμα, εμπατήριο, εμπέλεια, έμπλημα, έμπιος, εμπόλιο, έμπολο, εμπριθής, εμπρόντητος, έμπρυο, επέμπαση, θρίαμπος, ιαμπικός, κολυμπητής, κύμπαλο, λαμπάνω, λέμπος, μεμπράνη, όμπρια, ρεμπάζω, ρόμπος, συμπαδίζω, συμπάν,, σύμπαση, συμπιβασμός, συμπίωση, συμπολή, σύμπολο, συμπούλιο, τύμπος
2. Λέξεις με [νδ(ρ)]:
ανδραγαθία, ανδριάν̂τας, ανδρισμός, ανδροπρεπής, βανδαλισμός, γόνδολα, δενδροκομία, δενδρύλλιο, εκיσφενδονίζω, ένδεια, ένδειξη, ενδημισμός, ενδιיάθετος, ενδιαίτημα, ενδιיάμεσα, ενδιיαφέρον, ενδοιיασμός, ενδοκρινής, ενδόμυχα, ενδυμασία, ενδυνάμωση, επανδρώνω, επικίνδυνος, ινδιיάνος, κονδύλιο, κύλινδρος, ομοσπονδία, οποιονδήποτε, πανδαιμόνιο, πανδημία, πανδοχείο, σαλαμάνδρα, σανδάλια, σκάνδαλο, σπονδή, σπόνδυλος, σύνδεση, συνδιיάλεξη, συνδιיαλλαγή, συνδιיάσκεψη, συνδικαλιστής, σύνδικος, συνδρομή, σύνδρομο, συνδυיασμός, χονδρεμπόριο, χόνδρος κ.ά.
Ομοίως, κατά
τις άντρας/δέντρο/χοντρός [d], αν̂τί των ορθών άν̂τρας/δέν̂τρο/χον̂τρός [ν+ντ], θα λέγαμε:
αντραγαθία, αντριάντας, αντρισμός, αντροπρεπής, βανταλισμός, γόντολα, δεντροκομία, δεντρύλλιο, εκσφεντονίζω, έντεια, έντειξη, εντημισμός, εντιάθετος, εντιαίτημα, εντιάμεσα, εντιαφέρον, εντοιασμός, εντοκρινής, εντόμυχα, εντυμασία, εντυνάμωση, επαντρώνω, επικίντυνος, ιντιάνος, κοντύλιο, κύλιντρος, ομοσποντία, οποιοντήποτε, πανταιμόνιο, παντημία, παντοχείο, σαλαμάντρα, σαντάλια, σκάνταλο, σποντή, σπόντυλος, σύντεση, συντιάλεξη, συντιαλλαγή, συντιάσκεψη, συντικαλιστής, σύντικος, συντρομή, σύντρομο, συντυασμός, χοντρεμπόριο, χόντρος
Ίσως η συγ̂κεκριμένη αναφορά, τελικά, βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε το γλωσσικό τέλμα στο οποίο βρισκόμαστε.
Είναι ιδιיαίτερα λυπηρό και παράδοξο, ένας λαός με τόσο καλλιεργημένη γλώσσα να προφέρει κατ’ αυτό τον τρόπο. Ακόμη χειρότερο όμως είναι ότι δεν πράττουμε τίποτα ώστε να αλλάξει η κατάσταση.
ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:
Όπου: (ˆ) το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.
(¨) ή (י) η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά.
.jpg)
