Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2022

ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ ― ΜΑN̖TΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ: ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΗΡΩΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

 



ΟΙ ΕΥ̖ΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ


ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ* (1959)
Σενάριο: Νέστορας Μάτσας - Κώστας Ασημακόπουλος
Σκηνοθεσία: Κώστας Ανδρίτσος
Παραγωγή: Φάρος Φιλμ
*Στη συλλαβική επανάληψη, λόγω της ηχητικής ακολουθίας, το δίψηφο σύμφωνο προφέρεται ατόφιο.

Παπά: Έχω πολλά μαν̂τάτα από την Πόλη [→ τημ̂πόλη].

Βαφιάς: Είδες τον Πατριάρχη [→ τομ̂πατριάρχη] Γρηγόριο;

Παπά: Τον είδα. Η Φιλική Εταιρεία έχει τώρα προωθηθεί σ’ όλη την ξενιτιά [→ τηγ̂κz̥ενιτιά]. Θα ‘χουμε καλή βοήθειיα απ’ έξω. Αλλά μονάχα βοήθειיα. Ο ξεσηκωμός είναι δικό μας ζήτημα.

Βαφιάς: Καλά, θα παραγ̂γείλω εγώ στους προεστούς.

Με τη διיαταγή του Σουλτάνου για το βιος σου, τι απόκαμες;

Παπά: Η διיαταγή, Δέσποτα, καταχωνιάστηκε.

Βαφιάς: Υποσχόμενοι ότι εμείς θέλουμεν βοηθήσει, δι’ όλων μας των μέσων τον Ιερόν τούτον Αγώνα, καλούμεν υμάς όπως υψώσατε την σημαίαν της Ελευθερίας και αγωνισθείτε γενναίως, διיά την Ανάστασιν του Γένους.

Εξ Οδησσού, την τρίτη [→ την̂τρίτη] Απριλίου 1821, πρόθυμος αδελφός και πατριώτης, Δημήτριος Υψηλάν̂της.

Αδέρφια, αυτή τη γραφή μάς στέλνει ο πρίγ̂κιπας Υψηλάν̂της και μας καλεί να αγωνιστούμε για την Ελλάδα μας.

Παπά: Τετρακόσια χρόνια ο τόπος μας, ο δικός μας τόπος, ο Ελληνικός, στέναζε κάτω απ’ την τούρκικια [→ την̂τούρκικια] σκλαβιά!

Δίχως γράμματα! Δίχως σχολειά! Δίχως οικογένειיα, δίχως Πατρίδα!

Ήρθεν η ώρα να γίνουμε νοικοκύρηδες στα σπίτια μας! Αφεν̂τάδες στο βιος μας! Λεύτεροι στην πατρίδα [→ στημ̂πατρίδα] μας!

Ο Αγώνας μας είναι σκληρός, αλλά είναι δίκαιος και θα τον κερδίσουμε [→ τογ̂κερδίσουμε].

Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράν̂τα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!



ΜΑN̖TΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ (1971)
ΣενάριοΝίκος Καμ̂πάνης - Κώστας Καραγιάννης
ΣκηνοθεσίαΚώστας Καραγιάννης
Παραγωγή: Καραγιάννης - Καρατζόπουλος

Έξαρχος: Βάλε το χέρι σου στο Ευαγ̂γέλιο και επαναλάμβανε ό,τι σου λέω.

Έξαρχος Καρέζη: Θα αγαπώ και θα συν̂τρέχω τα άλλα μέλη της Εταιρείας, έστω κι αν ήταν εχθροί μου.

Ορκίζομαι να προσέχω πάν̂τα εις τη διיαταγήν.

Καρέζη: Φύγε και μην προσπαθήσεις [→ μημ̂προσπαθήσεις] να με αν̂ταμώσεις αλλού, παρά μόνο μέσα στη μάχη.

Τσουκαλάς (φωνή Μοσχίδη): Και τι έχετε προσφέρει εσείς στον Αγώνα, για να θέλετε να πάρετε σύν̂ταξη Αγωνιστού;

Φυσσούν: Αν δε με γελούν τα μάτια μου, βλέπω μια γυναίκα να τους διיατάζει και να πέφτει πρώτη στη φωτιά!

Γιαννακάς: Έχετε δίκιο. Σίγουρα θα είναι η Μαντώ (εσφαλμένη απόδοση αν̂τί του ορθού Μαν̂τώ) Μαυρογένους!

Καρέζη: Τι έχω προσφέρει στον Αγώνα εγώ; Εγώ, η Μαν̂τώ Μαυρογένους; ― Τίποτα.


ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ - ΜΑN̖TΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ
Παιδική χορωδία Σπύρου Λάμ̂πρου
Στίχοι: Αγ̂γελική Καψάσκη
Μελοποίηση: Σπύρος Λάμ̂πρου
Πιάνο: Γιώργος Νιάρχος
Άλμπουμ: Η 25η Μαρτίου στα σχολεία της πατρίδας μας

Λεον̂τόκαρδες γυναίκες, όμορφες, δυναμικές

καπετάνισσες γενναίες, πάν̂τοτε ηρωικές

Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα και Μαν̂τώ του Μαυρογένους

πλοία δώσατε και χρήμα για τη λευτεριά του Γένους

 

Πολεμήσατε σαν άν̂τρες, δε σκιαχτήκατε εχθρό

λευτεριά για την Ελλάδα είχατε πάν̂τα σκοπό

Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα και Μαν̂τώ του Μαυρογένους

πλοία δώσατε και χρήμα για τη λευτεριά του Γένους

 

Θε να μείνετε για πάν̂τα σ’ όλων μέσα τις καρδιές

σαν παράδειγμα [→ σαμ̂παράδειγμα] Ελληνίδων, σε στιγμές ηρωικές

Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα και Μαν̂τώ του Μαυρογένους

πλοία δώσατε και χρήμα για τη λευτεριά του Γένους (δις)



ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

 Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

              י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά.

             o    η προφορά του άτονου [ζ].



Χρόνια πολλά Ελλάδα
Χρόνια πολλά Έλληνες!!



Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής