Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2020

ΑΥΤΟ ΠΑΘΑΙΝΕΙ ΕΝΑΣ ΛΑΟΣ, ΟΤΑΝ Η ΓΛΩΣΣΑ ΑΦΗΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΜΟΙΡΑ ΤΗΣ...



🎄 ΑΘΗΝΑ, ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '60: ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 🎄

«Καλήν ημέρα άρχον̖τες, αν είναι ορισμός σας!

Χαρούμενες παιδικές φωνές, ανακατεύον̖ται με την οχλοβοή της παραμονής Χριστουγέννων, με τους ανθρώπους που τρέχουν να κάνουν τα τελευταία ψώνια, που βιάζον̖ται να τελειώσουν τις δουλειές τους για να προλάβουν κάποιο ρεβεγιόν.

Μπορεί να τρέχουν, να βιάζον̖ται, μα δεν γκρινιάζουν ( δεγ̖κρινιάζουν).

Κι όλοι οι μεγάλοι νιώθουν να ξαναγίνον̖ται παιδιά.

Σαν τα ( σαν̖τα) παιδιά τους που στολίζουν το χριστουγεννιάτικο δέν̖τρο.

Οι λευκές νιφάδες στροβιλίζον̖ται στον αέρα, σ’ ένα δικό τους τρελό ρυθμό, που μπορεί να εν̖τυπωσίαζε τα παιδιά αλλά απέλπιζε τα περιστέρια, που είχαν χάσει τις τρυφερές φρον̖τίδες των μικρών τους φίλων. Μόνο τα αγάλματα έμεναν αδιיάφορα1 στην επιδρομή αυτή του χιονιού.

Ο ήλιος ξεπρόβαλε μέσα από τα μαύρα σύννεφα, σκόρπισε την παγωνιά ( τημ̖παγωνιά)2, διיέλυσε τα νέφη λίγες ώρες πριν από τα Χριστούγεννα και με το δικό του χρυσάφι έντυσε3 τα πάν̖τα.

Και οι μικροί τροβαδούροι των Χριστουγέννων δεν έχαναν την ευκαιρία να ψάλλουν τα κάλαν̖τα: «Kαλήν Εσπέραν Άρχον̖τες»!

Συν̖τελεί ίσως σ’ αυτό ο χαρούμενος διיάκοσμος1, οι στολισμοί των δρόμων και των βιτρινών.

Κατά πολύ φθηνότερα από άλλοτε το κρέας, οι γαλοπούλες, τα ψάρια, τα τυριά, τα γλυκίσματα, τα πάν̖τα.

Εφέτος είχε να διαλέξει4 μόνον ποιότητα. Οι τιμές ήσαν παν̖τού ίδιες.

Η αφθονία και η φθήνια υπήρχαν παν̖τού.

Και το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, η νυχτερινή Αθήνα με τα τόσα κοσμικά κέν̖τρα της, λουσμένη στο φως που έπαιρνε χίλια δυο χρώματα, ήταν μια πραγματική πρόκλησις.

Και οι σύγχρονοι κάτοικοι της πρωτευούσης δεν την ( δεν̖την) άφησαν να χαθεί. Κοσμοπλημμύρα στα κοσμικά κέν̖τρα, στις ταβέρνες, στις μπουάτ. Το ταγ̖κό και οι μοντέρνοι5 ρυθμοί προκαλούσαν το αδιיαχώρητο.

Τα καλλιτεχνικά προγράμματα των6 κέν̖τρων προκαλούσαν το χειροκρότημα. Και το τραγούδι συνόδευε το κέφι ως τις μικρές ώρες του πρωινού, λίγο πριν χτυπήσει η καμ̖πάνα για τη λειτουργία των Χριστουγέννων».

1 Και όχι με συνίζηση της διφθόγ̖γου [αδγιάφορα, δγιάκοσμος], που αναφέρθηκε στην παρουσίαση των επικαίρων.

2 Και όχι [τημπαγωνιά], όπως εσφαλμένα αποδόθηκε στην περιγραφή.

3 Στη συλλαβική αύξηση του παρατατικού ή του αορίστου των ρημάτων που αρχίζουν από δίψηφο σύμφωνο, δεν έχουμε συνήχηση του [μ] ή του [ν], δηλ. τα [γκ], [μπ], [ντ] προφέρον̖ται ατόφια.

4 Τόσο λόγω της τακτής χρήσης τού ρήματος όσο και της έννοιας η οποία δηλώνεται, η δίφθογ̖γος συνιζάνεται με αποτέλεσμα να συνηχείται το [γ] (δγιαλέξει). Ωστόσο δε συμβαίνει το ίδιο και με το ουσιיαστικό, αφού η όχι και τόσο συχνή χρήση του, καθώς και ο τρόπος διיατύπωσης υπαγορεύουν τη λόγια απόδοση (διיαλογή).

5 Το δίψηφο σύμφωνο προφέρεται ατόφιο, αφού η ρίζα τής λέξης το επιβάλλει (ιταλ. moderno).

6 Αν̖τί του ορθού [τωγ̖κέν̖τρων], πιθανόν λόγω δυσκολίας στην απόδοση της διπλής, άμεσης σύνηχησης.



🎄 ΠΕΡΙΠΟΥ 60 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: AΘΗΝΑ 2019 - ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 🎄

«Εκατοντάδες (αν̖τί του ορθού εκατον̖τάδες) φαναράκια κατακλύζουν τον αττικό ουρανό. Σ’ ένα σκηνικό βγαλμένο από παραμύθι, μικροί και μεγάλοι, συγκεντρώθηκαν (αν̖τί του ορθού συγ̖κεν̖τρώθηκαν) στην πλατεία ( στημπλατεία, αν̖τί του ορθού [στημ̖πλατεία]) Κοτζιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, για το έθιμο της Νύχτας των Ευχών· μετατρέποντας (αν̖τί του ορθού μετατρέπον̖τας) το σκηνικό σ’ ένα πραγματικό υπερθέαμα.

-Δεν κάνει ( δεγκάνει, αν̖τί του ορθού [δεγ̖κάνει]) να τη λέμε την ευχή, αλλιώς δεν πραγματοποιείται ( δεμπραγματοποιείται, αν̖τί του ορθού [δεμ̖πραγματοποιείται])!…

Το μαγευτικό θέαμα συμπληρώθηκε (αν̖τί του ορθού συμ̖πληρώθηκε) αρμονικά μ’ ένα προτζέκσον μάπιν(γ)κ (φτάσαμε στο σημείο να προφέρουμε πιο σωστά τα αγ̖γλικά απ’ ό,τι τα ελληνικά), από το Αthens Digital Arts Festival, με φόν̖το το Δημαρχιακό Μέγαρο της πρωτεύουσας. Μεταξύ του κόσμου, που βρέθηκε στην πλατεία ( στημπλατεία, αν̖τί του ορθού [στημ̖πλατεία]) Κοτζιά, ήταν κι ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης. Αν̖τίστοιχες εικόνες και στην πλατεία ( στημπλατεία, αν̖τί του ορθού [στημ̖πλατεία]) Συντάγματος (αν̖τί του ορθού Συν̖τάγματος). Ο κόσμος απόλαυσε το εορταστικό κλίμα, το οποίο απογείωσε με τις επιτυχίες του το μουσικό συγκρότημα (αν̖τί του ορθού συγ̖κρότημα) Ονειράμα.

-Χρόνια πολλά σ’ όλο τον κόσμο ( τογκόσμο) και με υγεία! Προπάν̖τος (αν̖τί του ορθού προπαν̖τός), με υγεία!...

Η κορύφωση των εκδηλώσεων αναμένεται την παραμονή (αν̖τί του ορθού [τημ̖παραμονή]) της Πρωτοχρονιάς, μ’ ένα εντυπωσιακό (αν̖τί του ορθού εν̖τυπωσιακό) οπτικοακουστικό υπερθέαμα, το οποίο θα περιλαμβάνει μουσική, χορό, φώτα, πυροτεχνήματα και λάμση (αν̖τί του ορθού λάμψη)».


Αυτό παθαίνει ένας λαός, όταν δεν υπάρχει σωστή παιδεία και η γλώσσα αφήνεται στη μοίρα της… Μία γλώσσα με οικουμενικό χαρακτήρα, με λαμ̖πρή και μακραίωνη ιστορία, που -πρώτο απ’ όλους- το κράτος δε σέβεται και δε φρον̖τίζει.

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:

Όπου:   `   τα ευ̖φωνικά [ŋ] ή [ɱ] πριν από τα δίψηφα σύμφωνα.

                η προφορά των φθόγ̖γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
«ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ»
ΤΟΥ Σ. ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕN̖TΑΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ



🌟ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ
ΥΓΕΙΑ, ΦΡΟN̖TΙΔΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ
ΚΑΙ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ...🌟

Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής