Ο ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
Όπως έχει πολλάκις επισημανθεί, τα δίψηφα σύμφωνα γγ/γκ,
μπ, ντ είναι στη γλώσσα μας κατά το πλείστον έρρινα, επομένως δύο φθόγ̖γοι-ήχοι και όχι άρρινα (ένας φθόγ̖γος-ήχος).
Δηλ.:
γγ/γκ = γ̖γ/γ̖κ (= ŋγγ/ŋγκ, όπου [ŋ]: το μαλακοϋπερωικό [ν], αλλιώς το
άγμα)
μπ =
μ̖π (= ŋμμπ, διττή συνήχηση: άγμα και απαλή εκφορά του [μ])
ντ =
ν̖τ (= ŋντ).
Συνεπώς το να προφέρω έναν ήχο αν̖τί για δύο, είναι το ίδιο με το να λέω και να γράφω:
αδόνι αν̖τί αηδόνι
εχή αν̖τί ευχή (αφού και τα [αη], [ευ] δίφθογ̖γοι
είναι)
αδρισμός αν̖τί
ανδρισμός
(οπότε άντρας αν̖τί του ορθού άν̖τρας)
κόβος αν̖τί
κόμβος
(> κομβίον, άρα κουμπί αν̖τί του ορθού κουμ̖πί)
τούντρα αν̖τί
του ορθού τούν̖τρα (επομένως και τούδρα αν̖τί τούνδρα) κ.λπ.
Είναι
σα να γράφει και να προφέρει αν̖τίστοιχα:
ο ιταλός,
ντοκουμέτο και όχι ντοκουμέν’το [ν-τ]
ο γάλλος,
σαπουάν
και όχι σαμ’πουάν [μ-π]
ο άγ̖γλος,
ίτερνετ
αν̖τί ίν’τερνετ κ.ο.κ.
Ενδεικτικά,
παραθέτω παραδείγματα λέξεων με τη φωνητική ανάλυση των δίφθογ̖γων γ̖γ/γ̖κ, μ̖π, ν̖τ:
συγ̖γενής (= συŋγγενής) < συŋ~γενής < συν~γενής < συν+γένος
συγ̖κρίνω (= συŋγ̖κρίνω) < συŋ~κρίνω < συν~κρίνω < συν+κρίνω
έμ̖πορος (= έŋμμπορος) < έŋμ~πορος < έŋ~πορος < εŋ~πόρω
< εν~πόρω < εν+πόρω
παν̖τελής (= παŋντελής) < παŋ~τελής < παν~τελής < παν+τελής < τέλος
Περιπτώσεις όπως οι παραπάνω, υπάρχουν χιλιάδες στη γλώσσα μας.
Πόθεν λοιπόν άρρινη η
προφορά της Κοινής Νεοελληνικής και ένας φθόγ̖γος-ήχος τα γγ/γκ, μπ, ντ στο μέσον
των περισσότερων γηγενών λέξεων;
Φωνή βοών̖τος εν τη ερήμω...
-Από την Πολιτεία, ακούει κανείς;
Φωνή βοών̖τος εν τη ερήμω...
-Από την Πολιτεία, ακούει κανείς;
© 2019, Άρης Βαφιάς - MA RCSSD
Καθ.
Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής