Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2020

ΕΥ̖ΦΩΝΙΚΕΣ ΑΤΑΚΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦO - Β' ΜΕΡΟΣ



ΚΩΝΣΤΑN̖TΑΡΑΣ - ΠΑΝΟΥ - ΣΚΙΑΔΑ - ΒΟΥΤΣΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ - ΣΕΙΛΗΝΟΣ - ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗ - ΚΑΠΠΗΣ - ΚΑΤΣΑΔΡΑΜΗΣ 



(Στιχομυθία από την ταινία: ΞΥΠΟΛΗΤΟΣ ΠΡΙΓ̖ΚΙΨ)

Καραγιάννη: Εδώ είσαι Λάκη μου;

Σειληνός: Εδώ, τα λέγαμε με τον πρίγ̖κιπα  ( τομ̖πρίγ̖κιπα).

Καραγιάννη: Πώς είστε Πρίγ̖κιψ;

Boυτσάς: Kαλά ευχαριστώ.

ΚαραγιάννηΠήρες το πρωινό σου, Λάκη μου;

Σειληνός: Ε όχι αγάπη μου, αφού ξέρεις ότι το πρωί δεν τρώω ( δεν̖τρώω).

Καραγιάννη: Δε φαίνεται κομμένος, Πρίγ̖κιψ;

Boυτσάς: Φαίνεται, αλλά απ το πρωινό του είναι;

Καραγιάννη: Α, βέβαια! Όταν θα παν̖τρευτούμε θα τρως δύο αβγά κι ένα ποτήρι γάλα κάθε πρωί.

Βουτσάς: A την άτιμη, δε μου τα έλεγε αυτά!… Παφ πουφ, παφ πουφ τα τσιγάρα!...

Xατζηδάκη: Πρίγ̖κιψ!...

Καραγιάννη: Κράτησες τραπέζι στ ασημένιο φεγ̖γάρι;

Σειληνός: Από προχτές αγάπη μου.

Καραγιάννη: Θέλω εκεί πέρα που ήμασταν χθες το βράδυ. Εκεί στο μπαράκι... Ήταν τόσο ρομαν̖τικά!...

Σαπουντζάκη: Kαλημέρα σας, Πρίγ̖κιψ!...

ΒουτσάςΆι στο διάολο και συ...

Σκιαδά: Κομμένη;!...

Βουτσάς: Μμμ… βέβαια. Τέλος πάν̖των, τέλος πάν̖των! Είμαι πολύ χαρούμενος.


(Στιχομυθία από την ταινίαΟ ΤΡΕΛΟΠΕΝΗN̖TΑΡΗΣ)

Κωνσταν̖τάρας: Πράγματι θα παν̖τρευτούμε στο Μπραχάμι.

Πάνου: Άν̖τριους, ντάρλινγκ!...

Κωνσταν̖τάρας: Αμάν!

Πάνου: Πού να φαν̖ταστείς χθες που μιλούσαμε στο τηλέφωνο, ότι σήμερα θα βρίσκομαι κιόλας εδώ.

Άν̖τριους!... Αγάπη μου!! Ξέχασες ότι με το αεροπλάνο η Νέα Υόρκη απέχει από την Αθήνα μόνο δέκα ώρες.

Άν̖τριους, δε θα με συστήσεις στους φίλους σου;!… Ή μάλλον, άφησέ με να τους μαν̖τέψω εγώ.

Ω αγαπητή μου, είσαστε όπως ακριβώς σας περιέγραψε ο Αν̖τρέας.

Χαίρομαι πάρα πολύ που θα με αν̖τικαταστήσετε.

 

(Στιχομυθία από την ταινίαO TΡΕΛΟΣ ΤΑ ‘ΧΕΙ ΤΕΤΡΑΚΟΣΙΑ)

Κάππης: Mα και… Μη!...

Κωνσταν̖τάρας: Σιיωπή!

Κάππης: Mη καλέ… Μα ξέρετε ο…

Κωνσταν̖τάρας: Ώστε θα πουλήσει η μάνα σου το σπίτι ρε, για να γίνεις ρεζίλι των σκυλιών;

Κατσαδράμης: Μα... έχω ταλέν̖το…

Κωνσταν̖τάρας: Σκασμός! Ρεντίκολο1.

Λέγε, βρε! Θα τον αφήσεις ήσυχο; Θα του πεις ότι τον κοροϊδεύεις ( τογ̖κοροϊδεύεις);

Κάππης: Ναι, ναι, ναι!... Ναι τον κοροϊδεύουμε ( τογ̖κοροϊδεύουμε), αφού είναι ψώνιο…

Κωνσταν̖τάρας: Τ άκουσες ρε μπουμπουνοκέφαλε2!! Ψώνιο σε είπε.

Κατσαδράμης: Aα... άτιμε! Θα σε σκοτώσω!!

Κωνσταν̖τάρας: O γιος σας, το μόνο που μπορεί να κάνει στον κινηματογράφο ( στογ̖κινηματογράφο) είναι να πουλάει στραγάλια και γκαζόζες.

Κάππης: «O γιος σας το μόνο που μπορεί να κάνει στον κινηματογράφο ( στογ̖κινηματογράφο) είναι να πουλάει στραγάλια και γκαζόζες».

Κωνσταν̖τάρας: Τον κοροϊδέψαμε ( τογ̖κοροϊδέψαμε) κι αυτός μας πίστεψε.

Κάππης: «Τον κοροϊδέψαμε ( τογ̖κοροϊδέψαμε) κι αυτός μας πίστεψε».

1To δίψηφο σύμφωνο προφέρεται ατόφιο, αφού η ρίζα τής λέξης το επιβάλλει (ιταλ. ridicolo).

2Ηχομιμητική λέξη· λόγω άμεσης επανάληψης του δίψηφου συμφώνου (ηχητική ακολουθία), εν̖τάσσεται στις εξαιρέσεις.

 

(Στιχομυθία από την ταινίαΝΥΧΤΑ ΓΑΜΟΥ)

ΒουτσάςΕμείς Σαλονίκη μένουμε, αλλά τέλος πάν̖των ήρθαμε εδώ πέρα για αλλαγή, επειδή είναι ξερό το κλίμα, για το πόδι της μητέρας μου. Η μάνα μου είναι απ’ την Πόλη ( τημ̖πόλη). Και γω στην Πόλη ( στημ̖πόλη) γεννήθηκα. Έχουμε και μια αδελφούλα· παν̖τρεύτηκε τώρα μ’ ένα καλό παιδί. Σπίτια κάνει· μαγαζιά κάνει· τώρα είναι έγ̖κυος.

ΚαραγιάννηΟ εργολάβος;!...

ΒουτσάςNαι. Ω, όχι. Η αδελφή μου, δε σε είπα για ότι έχω μια αδερφή;!

ΚαραγιάννηΜμμ, ναι.

ΒουτσάςΝαι, τώρα είναι έγ̖κυος. Αυτή, είναι έγ̖κυος. Περιμένει το πρώτο της παιδί.


ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ:

Όπου:   `   τα ευ̖φωνικά [ŋ] ή [ɱ] πριν από τα δίψηφα σύμφωνα.

                η προφορά των φθόγ̖γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.



Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής