Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2020

ΕΥ̖ΦΩΝΙΚΕΣ ΑΤΑΚΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦO - Γ' ΜΕΡΟΣ



ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ - ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ - ΤΣΑΠΕΛΗΣ - ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΛΛΗΣ - ΕΞΑΡΧΟΣ



(Στιχομυθία από την ταινία: ΟΡΑΤΟΤΗΣ ΜΗΔΕΝ)

Kούρκουλος: Τριάν̖τα πέν̖τε.

Ναϊάδων τριάν̖τα δύο, Μοσχάτο.

Οι μισοί από τους σωλήνες των καζανιών ( τωγ̖καζανιών) ήταν ταπωμένοι.

Τσιούνης: Με διיαταγή τίνος;

Kούρκουλος: Κάθε φορά που ένας σωλήνας καιγόταν απ’ τη φωτιά και παρουσίαζε διיαρροές, τον βουλώναμε.

Αργύρης: Αν ο μάρτυς είναι μυθομανής ή όχι θα τον κρίνει ( τογ̖κρίνει) η Επιτροπή του Υπουργείου και όχι εσείς! Kαι μην ξεχνάτε ( μηγ̖κz̥εχνάτε) ότι είκοσι έξι νεκροί δεν είναι καθόλου μύθος!

Γιατί δεν τα ( δεν̖τα) διיορθώνανε;

Καλογήρου: Διיαμαρτύρομαι, κύριε Πλοίαρχε. Κανείς δεν μπορεί ( δεμ̖πορεί) να μιλάει έτσι!

Τσάπελης: Ώστε την εν̖τολή να μη γίνει επισκευή την έδωσε ο πλοιοκτήτης.

Κούρκουλος: Ένας μηχανικός προσεβλήθη από οξεία σκωληκοειδίτιδα. Αναγ̖καστήκαμε να πιάσουμε στη Μάλτα, αλλά ήταν αργά.

Τη νύχτα του ναυαγίου σώθηκα κρατών̖τας το φέρετρό του.

Αργύρης: Όταν πήρε ( όταμ̖πήρε) το τελευταίο σήμα, τι έκανε;

Κούρκουλος: Ήπιε κι έγινε στουπί κι ύστερα διיέταξε «πάση δυνάμει».

Μας το ‘δειξε· μας ρωτούσε αν το ( αν̖το) καράβι θ’ αν̖τέξει, φοβόταν!

Τράν̖ταζε ολόκληρο! Έτριζε. ―

Πιάσαμε τους έν̖τεκα, ύστερα δώδεκα!

Τον ατμό που ξέφευγε ουρλιάζον̖τας από τις διיαρροές και τα έμβολα που χτυπούσαν γρήγορα, όλο και πιο γρήγορα!

Κοιτάξτε τ’ ασφαλιστικά· με την πίεση ( τημ̖πίεση) αυτή έπρεπε ν’ ανοίξουν οι βαλβίδες!...

Σκαρφάλωσε σαν τρελός( σαν̖τρελός) στο καπέλο του καζανιού.

Ο Σήφης ο Μπάλιος. Ξαφνικά είχε γίνει άσπρος σαν το ( σαν̖το) πανί.

Στη λαμαρίνα που έκαιγε!… στους καυτούς ατμούς που τον περέχυναν ( τομ̖περέχυναν) λάβα! Πάνω στο καζάνι που άρχισε να τρίζει και να τραν̖τάζεται. ―

Ο ατμός δεν μπορεί ( δεμ̖πορεί) να ξεφύγει!...

Οι κραυγές των ανθρώπων!… Το παγωμένο νερό που ορμά παφλάζον̖τας στη φωτιά!…

Συνέχειיα... συνέχειיα!... συνέχειיα!!...


(Στιχομυθία από την ταινία: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ)

Κούρκουλος: Τα κεφάλαια από πού προέρχον̖ται;

Έξαρχος: Από διיάφορες χώρες. Βασικά ελέγχεται από έναν όμιλο κεφαλαιούχων: Άγ̖γλων, Ολλανδών και Βέλγων.

Νομίζω το χίλια εννιακόσια πενήν̖τα εφτά.

Κούρκουλος: Το μητρώο του γράφει το χίλια εννιακόσια πενήν̖τα έξι.

Άρχισε να πετάει το χίλια εννιακόσια πενήν̖τα ένα!

Έξαρχος:Το σκάφος είχε τακτική και καλή συν̖τήρηση και το χρησιμοποιούσαμε λογικά.

Κούρκουλος: Το σκάφος πετούσε δεκαέξι χρόνια συνέχειיα· κι αν̖τί να το στείλετε στο αρχαιολογικό μουσείο, το είχατε μέρα νύχτα στον αέρα, φορτωμένο ζωές!

Πάλλης: Με συγχωρείς Άγ̖γελε, αλλά δε νομίζω πως…

Έξαρχος: Eν πάση ( εμ̖πάση) περιπτώσει απ’ ό,τι ξέρω όριο πτήσεως υπάρχει μόνο για τους κινητήρες. Συγ̖κεκριμένο όριο πτήσεως πέραν του οποίου ν’ αρχηστεύτηκε ένα σκάφος, δε νομίζω πως υφίσταται.

Κούρκουλος: Ναι, με την προϋπόθεση (⇒ τημ̖προϋπόθεση) ότι το σκάφος είναι σε καλή κατάσταση.

Κύριε Βλισίδη δεν ξέρω ( δεγ̖κz̥έρω) γιατί πέφτουν τα καινούργια.

Υπάρχουν εταιρείες, κι ευτυχώς είναι πάρα πολλές, που κατορθώνουν να διיατηρούν τα παλιά σκάφη σε καλύτερη κατάσταση από τα καινούργια.

Έξαρχος: Aν είχε ανάγ̖κη!…

Γινόταν έλεγχος σ’ όλα.

Τριάν̖τα.

Κούρκουλος: Τριάν̖τα.

Βάζατε καινούργια αν̖ταλλακτικά;…

Γράφει, όλα εν̖τάξει είναι. Εκτός από μια λεπτομέρεια.

Στην τελευταία ( στην̖τελευταία) ΑΕΡΑΝ δεν αν̖τικαταστήσατε εξαρτήματα.

Σας ρωτώ: αν̖τικαταστήσατε εξαρτήματα, ναι ή όχι;!

ΈξαρχοςΔεν έχω ακριβώς υπόψη μου. Μα, εγώ βλέπετε διיευθύνω…

ΚούρκουλοςΌλοι μας ξέρουμε ότι ΑΕΡΑΝ, δηλ. η Χρονική Γενική Επιθεώρηση Σκάφους, σημαίνει απαραιτήτως τοποθέτηση νέων αν̖ταλλακτικών σε διיάφορα σημεία του σκάφους. Κι όμως κατά την τελευταία ( την̖τελευταία) επιθεώρηση δεν αναφέρεται τοποθέτηση κανενός αν̖ταλλακτικού στο μητρώο.

Αναφέρει ένα προς ένα τους αριθμούς των αν̖ταλλακτικών που μπήκαν στην προηγούμενη ( στημ̖προηγούμενη) ΑΕΡΑΝ.

Όλα τα αν̖ταλλακτικά που βρίσκον̖ται αυτή τη στιγμή στα συν̖τρίμμια του σκάφους, έχουν τους ίδιους ακριβώς αριθμούς που είχαν και πρόπερσι.

Να σας πω εγώ που δεν τα ( δεν̖τα) ‘χω χαμένα! Σημαίνει αναγ̖καστικά ένα απ’ τα δυο: ή έγινε η τελευταία επιθεώρηση και δεν μπήκαν ( δεμ̖πήκαν) αν̖ταλλακτικά, ή δεν έγινε καθόλου επιθεώρηση!


ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:

Όπου:   `   τα ευ̖φωνικά [ŋ] ή [ɱ] πριν από τα δίψηφα σύμφωνα.

                η προφορά των φθόγ̖γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

            o    η άτονη φώνηση του [ζ].


Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής