Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Μάθαμε να ορθογραφούμε αλλά όχι να ορθοφωνούμε ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος) ▪ Αν θες να μάθεις να μιλάς σωστά τη μητρική σου γλώσσα και να βοηθήσεις κι άλλους να μιλούν ορθά, να τη γράφεις πάν̂τα με το γνι [γ̂], το μίγμα [μ̂] και το νίγμα [ν̂]

Κυριακή 6 Ιουλίου 2025

Η ΔΙἈΚΥΒΕΥΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΕΡΡΙΝΗ ΠΡΟΦΟΡΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΣΗΜΑN̖TΙΚΟ: Η ΟΡΘΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΑΣ

 


ΤΟ ΝΑ ΕΘΕΛΟΤΥΦΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΩΡΑΪΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΨΗΦΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο,ΤΙ ΧΕΙΡΌΤΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ ΜΑΣ

(ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ)


Πώς πρόφεραν οι Αρχαίοι τα δίψηφα σύμφωνα:


Η ορθή εκφορά των συμφωνικών συμ̂πλεγμάτων [γ̂γ/γ̂κ], [μ̂π], [ν̂τ], [γ̇γρ], [γ̂κρ], [γ̂γλ], [γ̂κλ], [γ̂κτ], [μ̂πλ], [μ̂πν], [μ̂πρ], [ν̂τλ], [ν̂τμ], [ν̂τρ] και κατ’ επέκταση η απόδοση ενός σημαν̂τικού πλήθους λέξεων είναι η διיακύβευση. Ειδικά το [ν̂τ], ως μέρος κατάληξης, απαν̂τά σε χιλιάδες λέξεις της γλώσσας μας.


Στην πρόσφατη δημοσκόπηση για την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής ψήφισα την 5η πρόταση, η οποία συμ̂περιλαμβάνει: την έν̂ταξη της Ορθοφωνίας στις Παιδαγωγικές Σχολές και τα Σχολεία, τη συμ̂πλήρωση της σχολικής Γραμματικής με ειδικό κεφάλαιο και λεπτομερή αναφορά στους κανόνες Προφοράς, καθώς και του Αλφαβήτου μας από τους ελλείπον̂τες φθόγ̂γους, με τη χρήση οικείων συμβόλων.
Ωστόσο, αυτό το οποίο προτάσσω να ισχύσει άμεσα για την ορθή εκφορά της είναι η καθιέρωση των διיακριτικών αποσαφήνισης για τα δίψηφα σύμφωνα, στο γραπτό λόγο.

Το να εθελοτυφλούμε και να εξωραΐζουμε το πρόβλημα των δίψηφων συμφώνων, κάνον̂τας λόγο για άρρινη προφορά έν̂τός της Κοινής Νεοελληνικής, προκειμένου να δικαιολογήσουμε ή να νομιμοποιήσουμε το λάθος, αν̂τί να παραδεχτούμε την αδυναμία του Αλφαβήτου μας να αποδώσει τις σύγ̂καιρες πλέον φωνολογικές ανάγ̂κες της γλώσσας μας, είναι ό,τι χειρότερο για την ίδια τη Γλώσσα και τον Πολιτισμό μας!

Όσο δε δίνεται λύση, η κατάσταση θα είναι σε τέλμα, θα εκκρεμεί και θα διיαιωνίζεται. Εμείς θα συνεχίζουμε, δυστυχώς, να ανορθοφωνούμε -αναλογικά προς το ανορθογραφούμε, θεωρών̂τας λάθος μόνο το δεύτερο- όμως η Γλώσσα, πάν̂τα, θα μας εκθέτει και θα μας αμφισβητεί.


ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

Όπου:  (ˆ)  το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

    (¨) ή (י)  η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου