Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018

ΕΝΑΣ ΤΟΝΟΣ (') ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟΣΤΡΟΦΟΣ (΄) ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΛΥΣΟΥΝ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΟΡΘΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ





                                                         ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ: 


Μέχρι σήμερα γράφω          και λέω εσφαλμένα          ενώ πρέπει να πω

                                   φεγγάρι                           φεγγάρι                           φεŋγγάρι (αλλιώς φενγγάρι)
                                                                                                                                                    
                                   αγκίστρι                           αγκίστρι                          αŋγκίστρι (αλλιώς ανγκίστρι
                                                                                                                                     
                                   αμπέλι                             αμπέλι                            αμμπέλι
 
                                   πέντε                               πέντε                              πέŋντε (αλλιώς πένντε)  κ.λπ.
                                                                                                                                                                     

Πλέον θα γράφω   φε'γγάρι   (με τον τόνο να δι'ευκρινίζει το άγμα, δηλ. την προφορά του ευ'φωνικού
/ŋ/, πριν από το δίψηφο σύμφωνο)

                               α'γκίστρι

                               α'μπέλι      (παρατείνο'ντας ελαφρώς τον ήχο του /μ/)

                              πέ'ντε  κ.λπ.                                                                                                                                       

Θα συνεχίζω να γράφω    βεγγέρα    και να λέω    βεγγέρα   (γιατί έτσι έμαθα καλώς ή κακώς, ή νομίζω πως πρέπει να προφέρω πά'ντoτε τα  γγ/γκμπ, ντ  στη γλώσσα μου).


Ομοίως θα γράφω       τσουγκράνα       και θα λέω       τσουγκράνα

                                      μπουμπουνητό                           μπουμπουνητό

                                      ξεντύνω, έμπαινα                       ξεντύνω, έμπαινα
  
                                      μπαλάντα, βίντεο                        μπαλάντα, βίντεο   κ.λπ.


Βλέπω γραμμένες τις λέξεις:
    
παγ΄γνωσία,  συγ΄γνωστός (με απόστροφο ή μικρό πλάγιο τόνο) και ξέρω πλέον ότι πρόκειται για το μαλακοϋπερωικό Ν (ŋ), οπότε θα πω  α'ντίστοιχα  παŋγνωσία, συŋγνωστός (πανγνωσία, συνγνωστός), χωρίς να επηρεάζεται η ιστορική τους γραφή.


Γράφω πλέον     κομ΄πιούτερ        για να  προφέρω        κομ-πιούτερ (και όχι κομπιούτερ)

                             κο'μπιουτεράκι (με τόνο πριν
                             από το δίψηφο σύμφωνο)                       κομμπιουτεράκι (και όχι κομπιουτεράκι)
                           
                             μον΄τάζ               για να  προφέρω        μοŋτάζ (μον-τάζ)

                             μο'ντάρισμα                                             μοŋντάρισμα (μονντάρισμα)

                             μπουμπουνίζο'ντας                                  μπουμπουνίζοŋντας  
                                                                                             (μπουμπουνίζονντας)

                             μπα'μπού                                                 μπαμμπού

                             μπομπονιέρα                                           μπομπονιέρα

                             βεντέτα, βε'ντέτα                                      βεντέτα (δι΄ασημότητα) 
                                                                                             βεŋντέτα (εκδίκηση)                                                                                                                                         
Δι'ευκρίνιση:

Δε μου αρέσει ο πλάγι’ος τόνος στο  ''δαν΄τέλα''  ή το  ''σαμ΄πάνια'';!…   
Χρησιμοποι’ώ  την απόστροφο  (δαντέλα, σαμπάνια), το ίδιο είναι.
Δε μου αρέσει  ο (μικρός) τόνος πριν από τα  γκ/γγ, μπ και ντ ;!… 
Τον βάζω στο έ'γκοιλο των πρώτων ψηφίων τους (δηλαδή στα /γ/, /μ/ και /ν/ α'ντίστοιχα).

π.χ.:
  





1. Πώς προφέρω το /ŋ/;!...

Ακριβώς όπως στις λέξεις:  τάνκερ, νεράντζι, ίντσα, εγχείρημα, έγχορδο, ελέγξιμος, σύσφιγξη, μάρκετινγκ, πάρκινγκ  κ.λπ.

2. Πώς είναι δυνατόν να γνωρίζω την προφορά των λέξεων για να τις γράψω αναλόγως;!...

Μα γι’ αυτό το λόγο γίνεται η παραπάνω εισήγηση: για να μάθουμε να προφέρουμε σωστά.
Στην αρχή θα γράφουν και θα προφέρουν οι άλλοι σωστά για μένα.
Σε αυτό θα βοηθήσουν οι νέες εκδόσεις, τα κείμενα που θα γράφο'νται και τα βιβλία που θα τυπώνο'νται με αυτόν τον τρόπο.
Ο έ'ντυπος και ο ηλεκτρονικός τύπος, το δι'αδίκτυο. Οι επιγραφές και οι δι’άφορες επισημάνσεις.
Οι υπότιτλοι στην τηλεόραση, τον κινηματογράφο, τους ψηφιακούς δίσκους και εν γένει σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας.
Eγώ απλώς θα βλέπω, θα ακούω, θα εξοικειώνομαι και σιγά-σιγά θα μαθαίνω. 
Γιατί η δύναμη των ακουσμάτων τής γλώσσας είναι μεγάλη, με τους ήχους της να μεταφέρο'νται ταχύτατα, ακούσια και ατόφια, από στόμα (σε αυτί και από αυτί) σε στόμα.
Kι αν δεν μπορώ να γράψω έτσι, επειδή τόσα χρόνια έμαθα δι'αφορετικά και μου είναι δύσκολο, δεν πειράζει. 
Τουλάχιστον θα έχω προσπαθήσει. 
Ούτως ή άλλως θα έχω μάθει αρκετά, αφού ο καθένας μας όσο ζει μαθαίνει.
Το σημα'ντικότερο όμως είναι ότι, με την υπομονή και τη θετική μου στάση θα έχω συμβάλει στο να 
μάθουν οι άλλοι και κυρίως οι νέοι να προφέρουν σωστά.
Θα έχω βοηθήσει τους δασκάλους στα σχολεία να κατανοήσουν την προφορά και να διδάξουν στα παιδιά μας τη γλώσσα μας πιο καλά, όπως και πάρα πολλούς σαν εμένα, που αγωνιούν και θέλουν να μιλούν σωστά, να ανακαλύψουν τον πλούτο, τη μουσικότητα και τη μαγεία της ωραιότερης και σχεδόν μακροβιότερης ζώσας γλώσσας του κόσμου.
Αρκεί θέληση να υπάρχει.

© Αθήνα, 20/03/2017
Αρ. Κατ.: 32.215/20.3.2017



                                                                                                 Με εκτίμηση,

                                                                                           Άρης Βαφιάς, ADVS*
                                                                               Kαθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής
                                                *(ΜΑ, Royal Central School of Speech & Drama - University of  London)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου