Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος)

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2019

ΜΕΓΑΛΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΑΣ ΠΡΟΦΕΡΟN̖TΑΣ ΤΙΣ ΕΥ̖ΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ (ΕΡΡΙΝΑ ΣΥΜΦΩΝΙΚΑ ΣΥΜ̖ΠΛΕΓΜΑΤΑ) ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ




ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ (THOMAS ELLIOT)
ΑΠΑΓ̖ΓΕΛΙΑ: Δ. ΧΟΡΝ


π.χ.:  ο καιρός αψύς στην καρδιά [ στηγ̖καρδιά] του χειμώνα...
και φεύγανε κρυφά για το κρασί και για το γλέν̖τι...
και τρία δέν̖τρα στον χαμηλωμένον ουρανό... 
την τελευταία [ την̖τελευταία] ώρα βρήκαμε τον τόπο 
[ τον̖τόπο]...
(μα) ένα δεν ξέρω [ δεγ̖κz̥έρω]... 
σαν το [ σαν̖το] δικό μας θάνατο...
έναν ξένο [ έναγ̖κz̥ένο] λαό που λάτρευε τα είδωλά του...
θα προτιμούσα άλλον έναν τέτοιο [ έναν̖τέτοιο] θάνατο.


ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ (ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ)
ΑΠΑΓ̖ΓΕΛΙΑ: Μ. ΚΑΤΡΑΚΗΣ


π.χ.: ξημερώνον̖τας τ' Αϊ Γιαννιού...
λόγω που εκείνοι πολεμούσανε απ΄την πρώτη [
 τημ̖πρώτη] μέρα...
κι είχαν μείνει σχεδόν οι μισοί και δεν αν̖τέχανε άλλο...
με κόπο ξεκολλών̖τας το ποδάρι από τη λάσπη... 
καθώς μες στην ψυχή [
 στημ̖πz̥υχή] μας... 
μήτε που αλλάζαμε κουβέν̖τα...  φέγ̖γον̖τας μ’ ένα μικρό δαδί... 
κι ήταν αυτό πιο κι απ’ την κούραση [
 τηγ̖κούραση] ανυπόφερτο... 
και πάλι σαν τα [ σαν̖τα] ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο... 
επειδή ο Θεός δεν κάτεχε [ δεγ̖κάτεχε] από στόχους ή τέτοια... 
στην ίδια πάν̖τοτε ώρα ξημέρωνε το φως...
γιατί κι ο βρόν̖τος πέρα, κάτι σαν καταιγίδα [
 σαγ̖καταιγίδα] πίσω απ' τα βουνά... 
ολοένα πιο συχνά τύχαινε τώρα ν' απαν̖τούμε απ' τ' άλλο μέρος να 'ρχον̖ται, οι αργές οι συνοδείες με τους λαβωμένους κ.λπ.


ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ (Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ)
ΑΠΑΓ̖ΓΕΛΙΑ: Α. ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ



π.χ.: σε γνωρίζω απὸ την κόψη [ τηγ̖κόψη]
του σπαθιού την τρομερή [ την̖τρομερή]... 
και σαν πρώτα [ σαμ̖πρώτα] ανδρειωμένη...
και διηγών̖τας τα να κλαις...
και αποκρίνον̖το απὸ πάνω...
ή την πέτρα [ τημ̖πέτρα] ή το χορτάρι...
Ναι· αλλὰ τώρα αν̖τιπαλεύει...
χαιρετών̖τας σε θερμά...
αποκρίνον̖ται, και η μάχη...
αν̖τιβούιζε φοβερά...
που την τρέμει [ την̖τρέμει] ο λογισμός; κ.λπ.

ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:
 Όπου:    `    το ευ̖φωνικό [ŋ] (ή και [μ], περίπτ. -μπ) πριν  
                     από το δίψηφο σύμφωνο.

                     πλάγιοι χαρακτήρες (π.χ.: στηγ̖καρδιά), η  
                     απαλή προφορά των ευ̖φωνικών [ŋ] ή [μ] και 
                     του δίψηφου συμφώνου.

                  η άτονη εκφορά του [ζ] (π.χ.: δεγ̖κz̥έρω).

   
Άρης Βαφιάς, MA RCSDD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου