Ο ΟΡΘΟΦΩΝΟΣ ΛΟΓΟΣ 4 ΣΗΜΑN̖TΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΒΟΥΛΗ ΠΟΥ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΣΥΣΣΩΜΗ ΠΛΕΟΝ ΚΩΦΕΥΕΙ

«ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΟΥ»

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ ΣΤΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑN̖TΙΝΟ ΤΣΑΤΣΟ ΣΤΟΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΩΝΣΤΑN̖TΙΝΟ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟ

Τέσσερις σημαν̖τικές πολιτικές προσωπικότητες της Ελλάδας, σαφώς υπάρχουν και άλλες, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Κωνσταν̖τίνος Τσάτσος και ο Κωνσταν̖τίνος Στεφανόπουλος, υπήρξαν με το λόγο τους, όχι απλώς φορείς, αλλά και φωτεινά -αναμφιβόλως- παραδείγματα ορθής εκφοράς και ευ̖φωνικών συνηχήσεων.

Επέλεξα τα συγ̖κεκριμένα πρόσωπα γιατί, πέραν του ότι χαίρουν καθολικής αναγνώρισης, τα παρακάτω αποσπάσματα από τους λόγους τους είναι υπεράνω πάσης αμφισβήτησης και κομματικής σκοπιμότητας. Επιπροσθέτως δε, αποτελούν σπουδαία μαρτυρία και παρακαταθήκη, αφού δεν παύουν να καταδεικνύουν, με τον πλέον ευάρμοστο τρόπο, τη συνέχεια και τη συνάφεια της γλώσσας μας με την προφορά, μέσα από διיαφορετικές περιόδους της Σύγχρονης Ιστορίας μας.

Ειδικά η περίπτωση του Κωνσταν̖τίνου Στεφανόπουλου, ως πιο πρόσφατη και επομένως νωπή στη μνήμη όλων μας -δεν έχει παρέλθει πολύς χρόνος από την εκδημία του- είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική, αφού συνδέει την Προφορά της Κοινής Νεοελληνικής με το χθες και το σήμερα.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ (1928)

«Η Κυβέρνηση συνεσταλμένη πλήρως τας ευθύνας τα οποίας εσώρευσεν επ’ αυτής, η τόσον πανηγυρικώς εκδηλωθείσα κατά τας εκλογάς της Βουλής και Γερουσίας εμ̖πιστοσύνη της πλειοψηφίας του Ελληνικού Λαού και στηριζομένην εις την τόσον [→ την̖τόσον] θερμήν υποστήριξιν του κόμματος των Φιλελευθέρων και των άλλων δημοκρατικών κομμάτων, όσα συμ̖πράττουν μετά αυτής, υπόσχεται να μην παύσει [→ μημ̖παύσει] εργαζομένη, με όλας τα ψυχικάς και σωμαχικάς δυνάμεις, όπως δείχνει η αξία της εμ̖πιστοσύνης του Λαού και της υποστηρίξεως που της παρέχεται.

Με το αίσθημα, αγαπητοί φίλοι, της εσωτερικής ασφαλείας, το οποίον απέκτησεν η χώραν από της επιούσης της ανόδου της Κυβερνήσεώς μου εις την Αρχήν, με το αίσθημα της εξωτερικής ασφαλείας το οποίον παρέχει εις αυτήν η υπογραφή των Συμφώνων Φιλίας με την Ιταλίαν και την Γιουγκοσיλαβίαν^*, με Δημόσια οικονομικά απολύτως στερεά, με Νόμισμα υγιές, με ουσιיαστικόν τερματισμόν των Εμφυλίων σπαραγμών, με εν̖τεταμένην την προσοχήν [→ τημ̖προσοχήν] της Κυβερνήσεως εις την ανάπτυξιν και των άλλων πηγών του πλούτου, αλλά προπάν̖των της Γεωργικής παραγωγής, η χώρα δύναται να (προ)χωρήσει με πλήρη αισιοδοξίαν εις το έργον της οικονομικής ανασυγ̖κροτήσεως και της γενικής αναπλάσεώς της».

*Γιουγκοσיλαβία: [< σλαβ. yugoslavija < jugo (= νότος)+slavija (= χώρα των Σλάβων)], με το δίψηφο σύμφωνο όσο και το σύμ̖πλεγμα να αποδίδον̖ται σύμφωνα με την αρχική προφορά.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (ΣΥN̖TΑΓΜΑ-1944)

«Ασπαζόμεθα την Ιεράν Γην της ελευθέρας Πατρίδος. Οι βάρβαροι αφού εβεβήλωσαν, επυρπόλυσαν και εδήωσαν επί τρία και ήμισυ έτη, πιεζόμενοι πλέον από την συμμαχικήν νίκην και την εθνικήν μας Αν̖τίστασιν, τρέπον̖ται εις φυγήν· και η Κυανόλευκος κυματίζει μόνη εις την Ακρόπολιν.

Από τα βάθη της Ιστορίας, οι Ελληνικοί αιώνες πανηγυρίζουν την επάνοδον της Ελευθερίας εις την αρχαίαν Πατρίδαν της και στεφανώνουν την Γενεά μας. Διיότι ολόκληρος ο λαός μας υπήρξεν αγωνιστής της Ελευθερίας. Δεν ευρίσκεται ασφαλώς εις την κατεχομένην [→ τηγ̖κατεχομένην] Ευρώπην άλλο παράδειγμα, τόσης καθολικής Αν̖τιστάσεως και τόσης ακλονήτου αισιοδοξίας διיά την τελικήν Νίκην.

Αλλά προς Σε περισσότερον, λαέ των Αθηνών, λαέ της περιφερείας της Πρωτευούσης, ανήκει ο εθνικός έπαινος. Εδώ επάλλετο η αδάμαστος καρδία της Ελλάδος. Εδώ ήσαν ευτυχείς όσοι επροκινδύνευαν και κατεθλίβον̖το, όσοι δεν είχαν την ευκαιρίαν να κινδυνεύσουν.

Και προς Σας, Νέοι και Νέαι, εκφράζομεν τον θαυμασμόν μας. Είχατε μεταβάλει εις καθημερινήν συνήθειαν την πρόκλησιν του εχθρού και την περιφρόνησιν [→ τημ̖περιφρόνησιν] του θανάτου. Εμ̖πρός εις τα στόμια των πολυβόλων [→ τωμ̖πολυβόλων] του, εζητωκραυγάζατε την Ελλάδα. Ολόκληρος ο Ελληνικός Λαός έχει καταστή άξιος της Πατρίδος.

Με το πέρασμα των καιρών [→ τωγ̖καιρών], εις το περίλαμ̖προν Έπος της Αλβανίας θα προστεθεί και ο Μύθος της καθολικής Αν̖τιστάσεως».

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑN̖TΙΝΟΥ ΤΣΑΤΣΟΥ (ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ-1977)

«Σας ευχαριστώ πρώτον, κύριε Δήμαρχε, διיά τους υπερβαλλόν̖τως ευγενικούς και τιμητικούς λόγους σας. Εδώ έρχομαι, προπαν̖τός, σαν ένας ταπεινός προσκυνητής στα πάτρια χώματα. Έρχομαι με πολύ βαθιά συγ̖κίνηση, διיότι έχω πολλά χρόνια να έρθω. Τελευταία φορά ήρθα όταν έγινε η καταστροφή του Μικρού Χωριού και ως Υπουργός τότε Κοινωνικής Προνοίας, ήρθα για να συμ̖παρασταθώ εις την τραγωδία [→ την̖τραγωδία] των κατοίκων [→ τωγ̖κατοίκων] του χωριού. Σήμερα έρχομαι υπό καλυτέρους οιωνούς. Μπορεί ο ορίζον̖τας γύρω να είναι ζοφερός, αλλά έχομε ένα λαό ενωμένο, γύρω από μία ισχυρά έννομον τάξη, αποφασισμένη να στρέψει την προσοχή [→τημ̖προσοχή] της σε όλα τα προβλήματα του λαού και αποφασισμένη, παρ’ όλες τις εξωτερικές δυσχέρειες, να δώσει ό,τι είναι δυνατόν να δώσει, κατ’ ισομοιρίαν και δικαιοσύνην, σε όλες τις περιοχές της χώρας. Δύσκολα είναι τα προβλήματα της Ευρυτανίας. Αλλά, πιστέψετέ με, θα υπάρξει και υπάρχει η οφειλομένη στοργή και το οφειλόμενον ενδιיαφέρον. Βεβαίως, αδημονούμε. Αυτή είναι η ψυχολογία πάν̖των ημών των Ελλήνων και πρώτου εμού. Αλλά εάν κάνουμε την λογικήν υπομονήν που χρειάζεται, θα δούμε και σ’ αυτόν τον τόπο [→ τον̖τόπο] που πέρασε, όπως είπατε, δύσκολες μέρες εγ̖καταλείψεως, θα δείτε ότι, πλέον, εγ̖κατάλειψις δεν υπάρχει. Παρ’ όλα όσα μας περιβάλλουν, δύσκολα προβλήματα, θα προχωρήσομε και θα ικανοποιήσoμε, όχι μόνο τας απαιτήσεις του Λαού, αλλά και τα ιδανικά, τα μεγάλα ιδανικά, της Ιωνίας Πατρίδος μας».

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑN̖TΙΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ (ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ-1996)

«Αλλά και για να εκφράσω την πίστη [→ τημ̖πίστη] μου στην αξία των ιδανικών του Προσκοπισμού· και όχι μόνο την πίστη [→ τημ̖πίστη] μου στην αξία των ιδανικών του Προσκοπισμού, αλλά και την άποψή μου ότι είναι αποτελεσματική ιδέα, του Προσκοπισμού, για να αποκτήσουν τα παιδιά μας αυτά τα μεγάλα ιδανικά. Πιστεύω ότι ένας Πρόσκοπος μαθαίνει πολύ πιο εύκολα από κάποιον άλλον να αγαπάει την Πατρίδα [→ τημ̖πατρίδα]· και αυτή η αγάπη προς την Πατρίδα [→ τημ̖πατρίδα] είναι μια πολύ σπουδαία αρετή, την οποίαν η σύγχρονη εποχή αξιώνει ακόμη περισσότερο απ’ ό,τι οι περασμένες. Και το λέω γιατί πολλοί πιστεύουν ότι τάχα ξεπεράστηκε η εποχή του Προσκοπισμού. Κάνουν πολύ μεγάλο λάθος! Τώρα είναι ακόμη πιο αναγ̖καία, αυτή η εποχή, από ό,τι άλλοτε.

Αν̖τιμετωπίζει τις δυσκολίες που όλοι ξέρουμε και αξιώνει από μας πραγματική αγάπη να επιδείξουμε. Κι αγάπη για την Πατρίδα [→ τημ̖πατρίδα] που ‘ναι έμφυτη μέσα σε κάθε άνθρωπο, έχει περιθώρια και μαθήσεως και διδασκαλίας. Και πιστεύω ότι όπως μαθαίνει κανείς ν’ αγαπά την Πατρίδα [→ τημ̖πατρίδα] στην οικογένειά του, στο σχολείο, σ’ αυτά τα πλαίσια, μαθαίνει ακόμα καλύτερα να την αγαπά στο πλαίσιο του Προσκοπισμού.

Και δεν είναι μόνον αυτή η αρετή που αποκτά ο Πρόσκοπος. Πιστεύω ότι μια δεύτερη μεγάλη αρετή είναι ότι καλλιεργεί το αίσθημα της Κοινωνικής Αλληλεγ̖γύης. Η περίφημη καθημερινή καλή πράξη των Προσκόπων [→ τωμ̖προσκόπων], έχει σαν έννοια, πιστεύω, την καθημερινή [→ τηγ̖καθημερινή] σκέψη· ότι πρέπει να είμαστε αλληλέγ̖γυοι προς τους άλλους. Πολύ περισσότερο πάλι σήμερα, στη σημερινή εποχή, που κλεινόμαστε πολύ εύκολα ο καθένας στο δικό του στενό πλαίσιο και αδιיαφορούμε για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει να τιμούμε εξαιρετικά όλα τα περιστατικά Κοινωνικής Αλληλεγ̖γύης, που δεν έπαψαν να παρουσιάζον̖ται στην εποχή μας, έστω και εάν η εποχή μας έχει γίνει επικίνδυνη για κείνους που εκδηλώνουν αυτά τους τα αισθήματα».

Σήμερα λοιπόν, πόσοι πολιτικοί διיατηρούν στο λόγο τους τις ευ̖φωνικές συνηχήσεις; Πόσοι προφέρουν σωστά την Ελληνική; Πόσοι σέβον̖ται, τηρούν και κρατούν ζων̖τανή τη μακραίωνη και σπουδαία γλωσσική μας παράδοση;!

Το πιο επαχθές δε όλων είναι ότι, εδώ και πολύν καιρό, από τους 300 Βουλευτές που βρίσκον̖ται στα έδρανα, δεν εξίσταται, ούτε εξανίσταται κανείς, ώστε να θέσει το παρακάτω κρίσιμο ερώτημα:

«Τι κάνουμε με το θέμα της Προφοράς και ειδικά με τα δίψηφα σύμφωνα και το χάος που επικρατεί στην απόδοσή τους; Διδάσκον̖ται οι κανόνες Προφοράς στο Σχολείο; Μαθαίνουν τα παιδιά να προφέρουν σωστά; Τι κάνουμε για αυτήν τη Γλώσσα και πού οδηγούμαστε, εν̖τέλει ως Έθνος, με την απάθεια και την απαξία μας προς αυτήν»;!

Κατά τ’ άλλα, ως κληρονόμοι της λαμ̖πρής και μακρόχρονης πολιτιστικής μας παράδοσης, δεν παραλείπουμε στις 9 Φεβρουαρίου κάθε έτους να συνεορτάζουμε την Παγ̖κόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας!... Το ίδιο, είμαι βέβαιος, θα πράξουμε και φέτος. Ωστόσο πριν αναρτήσουμε οτιδήποτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτή τη φορά, ας φρον̖τίσουμε -τουλάχιστον- να ακούσουμε το παρακάτω δεκάλεπτο βίντεο της τηλεκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας για την Προφορά...