Ένρινον είναι και το [γ], όταν ευρίσκεται προ των ουρανικών [κ], [γ], [χ] ή προ του [ξ]: άγκυρα, αγγείον, άγχω, άγξω (Αχιλλέας Τζάρτζανος) ▪ Συλλογιστείτε πώς προφέρεται το πρώτο [γ] στις λόγιες <παγγερμανισμός>, <παγγνωσία> ή <συγγνωστός>, στις οποίες, κατ’ εξαίρεση, δεν έχουμε τροπή του δεύτερου συμφώνου ▪ Αρκετές φορές, τα [μπ] και [ντ] μέσα στη λέξη είναι οι άλλες μορφές των [μβ] και [νδ]: κόμβος → κόμ̂πος, ένδεκα → έν̂τεκα ▪ Αυτό που ουσιיαστικά τρέπεται είναι το δεύτερο σύμφωνο ▪ Όταν γράφω και τα δίψηφα [γγ/γκ], [μπ], [ντ] αφορούν δύο φθόγ̂γους, προσθέτω ένα διיακριτικό ώστε να αναγνωρίζουν απαξάπαν̂τες πώς προφέρον̂ται ▪ Μάθαμε να ορθογραφούμε αλλά όχι να ορθοφωνούμε ▪ Εάν δε γίνει η αναγ̂καία γραπτή διיάκριση ανάμεσα στα έρρινα και τα άρρινα δίψηφα, σε λίγον καιρό θα αναφερόμαστε στην αλλοίωση και τον ψευδισμό της Κοινής Νεοελληνικής (κόμπος [b] ⇔ κόβος, έντεκα [d] ⇔ έδεκα, άγγελος [g] ⇔ agel ≠ angel < άγ̂γελος) ▪ Αν θες να μάθεις να μιλάς σωστά τη μητρική σου γλώσσα και να βοηθήσεις κι άλλους να μιλούν ορθά, να τη γράφεις πάν̂τα με το γνι [γ̂], το μίγμα [μ̂] και το νίγμα [ν̂]

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023

Η ΟΡΘΟΦΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ






Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ:
Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΗΘΟΠΟΙΟ




Σχετικά με την Ορθοφωνία και τη σημαν̂τικότητά της στην εκπαίδευση του ηθοποιού:

«Όλα αρχίζουν και τελειώνουν με την αναπνοή.

Η αναπνοή είναι όπως η πυρηνική ενέργεια.

Εάν δεν ξέρεις πώς να τη διיαχειριστείς, μπορεί να σε κατακάψει.

Σε ό,τι αφορά τον ηθοποιό ή τον τραγουδιστή αποτελεί, το λιγότερο, το θεμέλιο λίθο!

Καμία εφαρμογή και καμία ενέργεια δεν μπορεί να εκτελεστεί σωστά, εάν δεν κατακτηθεί η τεχνική της· είτε αυτή αφορά την εκφορά του λόγου και τη φωνή, είτε εν γένει την ερμηνεία και την Υποκριτική.

Ο ηθοποιός παίζει πρώτα με την αναπνοή και μετά με τη φωνή.

Η Υποκριτική δεν είναι τίποτε άλλο από τη μουσική έκφραση των συναισθημάτων, όπως συνήθιζε να αναφέρει ο μεγάλος Δάσκαλος του Θεάτρου μας, Δημήτρης Ρον̂τήρης.

Πράγματι, τα πάν̂τα είναι μουσική!

Παραφωνία ή αρρυθμία δεν έχουμε μόνο στη μουσική· έχουμε και στο Θέατρο, όταν το ηχόχρωμα της φωνής ή ο ρυθμός εκφοράς δε συνάδουν με την κατάσταση.

Όλα είναι ήχος, τόνοι, ρυθμός.

Όμως και σε αυτά πρωτογενής είναι η αναπνοή.

Δεν μπορούμε να πάμε ενάν̂τια στη φύση και τους νόμους της.

Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι ανάκληση, ενδυνάμωση και διיαχείριση του φυσικού τρόπου της αναπνοής.

Και η ενσυνείδητη γνώση, με τη μέγιστη δυνατή ευχέρεια, τόσο στη φάση της ανάκλησης όσο και της διיαχείρισης και εκτέλεσης, είναι αυτό το οποίο ονομάζω Τεχνική στον ηθοποιό.

Η αναπνοή είναι ο διיεγέρτης, ο αν̂τιδραστήρας του συναισθήματος.

Δε μαθαίνουμε την τεχνική απλώς για να ορθοφωνούμε ή να προστατεύσουμε τη φωνή.

Ορίζουμε την αναπνοή μας και μαθαίνουμε να συγ̂κινούμαστε μέσω αυτής, για να ορίσουμε τον εαυτό μας και να αποδώσουμε σωστά την κατάσταση».


Σύμφωνα με τα παραπάνω, η Αρχή της Αναπνοής συνοψίζεται στα εξής:

«Όσο πιο χαμηλά εστιάζω (διיάφραγμα - πλευρά → υπογάστριο → περίνεο) τόσο πιο βαθιά αναπνέω.

Όσο πιο βαθιά αναπνέω, τόσο επιβραδύνεται ο ρυθμός της αναπνοής.

Όσο επιβραδύνεται ο ρυθμός της αναπνοής, χαλαρώνω.

Όταν πάλι μπορώ να χαλαρώνω, αναπνέω σωστά· αφού η αναπνοή, πέραν των άλλων, είναι μία ψυχοσωματική κατάσταση. 

Συνεπώς, αναπνοή και χαλάρωση ορίζουν μία αμφίδρομη, αλληλοεξαρτώμενη σχέση.

Ωστόσο, η δεύτερη δεν είναι μία εύκολα προσδιיορίσιμη και επομένως διיαχειρίσιμη κατάσταση (τουλάχιστον, όχι στον ίδιο βαθμό με αυτόν της αναπνοής)· πόσω μάλλον κάτω από τις σημερινές συνθήκες ζωής.

Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα πολλά και ουσιώδη κεφάλαια τα οποία πραγματεύεται η Ορθοφωνία:

Την ανάκληση και την ενδυνάμωση του φυσικού τρόπου της αναπνοής (αφού η φύση, από τη γέννηση του ανθρώπου ή του ζώου, έχει ήδη προνοήσει, με την ακούσια διיάταση των πλευρών και της κοιλιάς κατά την παραγωγή του πρώτου ήχου, ο οποίος δεν είναι άλλος από το κλάμα) ώστε να μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να γίνει αναστολή ή γρήγορη καταστολή της όποιας δυσάρεστης ψυχοσωματικής κατάστασης».

Αυτά επισημαίνω πάν̂τα στους μαθητές μου.


ΔΙ'ΕΥΚΡΙΝΙΣH:

Όπου:   ˆ   το ευ̂φωνικό [ŋ] ή [ɱ] πριν από το δίψηφο σύμφωνο.

             י    η εκφορά των φθόγ̂γων χωριστά, χωρίς συνίζηση.

 

Άρης Βαφιάς, MA RCSSD
Καθ. Αγωγής Προφ. Λόγου & Φωνής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου